تحلیل کشاورزی
تخم مرغ هم به زیان تولید کنندگان وانتی شد!
دهم اردیبهشت- تحریریه کاج پرس
بدون شک عرضه تخم مرغ به عنوان یکی از کالاهای اساسی و اقلام مهم تامین پروتئین برای تمامی اقشار یا دهک های اقتصادی در وانت و کیلویی میان 85 تا 89 هزار تومان برای هر شانه و در مواردی هم کمتر از 80 هزار تومان اگر بی سابقه نباشد کم سابقه است!
بی سابقه به خاطر گستردگی پخش آن از جنوب تا شمال ابَر شهر تهران، لذا این پرسش پیش می آَید که عرضه این کالا آن هم در وانت، در کوچه و بازار که مصداق شعار قدیمی فروش خیار و بادمجان جالیز؛ «خانه دار و بچه دار زنبیلُ بردار بیار» که البته برای تخم مرغ یک وضعیت نامطلوبی است و باید پرسید این وضعیت نامناسب ناشی از چه سیاست و برنامه ریزی است؟ چه کسی یا چه نهادی اعم از دولتی یا خصوصی پاسخگوی این وضع نامطلوب به زیان مرغداران تخم گذار است؟ پرسش و پاسخی که می تواند درس آموز باشد.
دو یا سه سال پیش اگر چنین وضعیتی که دون شان تولید و تولید کنندگان است پیش می آمد، فغان همگان از جمله انواع و اقسام تشکل های مرتبط با تخم مرغ اعم از انجمن ها و اتحادیه ها و بعضا صنوف به آسمان بلند می شد که دولت بی کفایت چرا طوری برنامه ریزی کرده اید که چنین بلایی سر تخم مرغ بیاید؟ و دولت به سیبل نکوهش اصلی این نارسایی تبدیل می شد. دولت ها هم، حال همین دولت یا دولت های پیشین جلسات متعدد برگزار می کردند که چه و چه کنند و اولین تدبیرشان جمع آوری تخم مرغ از تولید کنندگان بود.
البته خرید این نوع تخم مرغ، از تولید کنندگان، اعضای هیات مدیره یا نزدیک به هیات مدیره تشکل ها و اتحادیه ها شروع می شد تا اتحادیه ها و تشکل ها در رسانه ها موضع گیری مخالف با وزارت جهاد کشاورزی نکنند، یعنی نوعی معامله که شما چیزی نگویید ما هم اول از شما خرید می کنیم و چه بسا تولیدکنندگان و اعضای پایین تر قربانی چنین سقوط قیمت هایی می شدند!
حالا باید یقه چه کسانی را گرفت؟ کدام سیاست گذاری و برنامه ریزی تولیدی و بازرگانی و صادرات با تعرفه کم این وضعیت را برای تولید تخم مرغ مملکت به وجود آورده است؟ طبعا باید موضوع آسیب شناسی شود و صاحب نظران تولید تخم مرغ یا تولیدکنندگان عمده، که هست و نیست شان با چنین خطر نابود کننده ای مواجه شده است سیاست گذاران، برنامه ریزان و اداره کنندگان بازار را مورد پرسش قرار دهند که چه شد که اینطور شد؟
آیا آنچه الان در وانت بارها عرضه می شود، مساوی با قیمت تمام شده هر شانه تخم مرغ است یا زیر آن؟ حالا دولت می خواهد چه کار کند؟ خود تشکل ها و اتحادیه ها چه اقداماتی انجام داده یا قرار است انجام دهند؟ توجیهاتی مانند کاهش قیمت در فصل های گرم چندان موجه نیست. از این گذشته سال های سال است که همگان از سیکل کاهش مصرف تخم مرغ در نیمه دوم بهار تا نزدیک شهریور ماه اطلاع دارند و این موضوع البته در زنجیره تولید از اجداد پولت تا مرغ تخمگذار قابل برنامه ریزی و کنترل است. چرا نشده و قرار است کی بشود؟
این پرسش اصلی تولید کنندگان مضطرب، نگران و زیان دیده است. گرچه دولت می تواند بگوید حالا که گوشت گران است بگذار از جیب تولید کنندگان و سرمایه گذاران این بخش، مردم دل سیری نیمرو، املت و سایر غذاهای تخم مرغی بخورند ولی باید به این اندیشید که بسیاری از سرمایه گذاری های بخش خصوصی در عرصه تولید از بین می روند و مملکت زیان جدی می بیند.
آگاهان و کارشناسان می دانند که بازسازی سرمایه گذاری در زنجیره تخم مرغ به سادگی و در کوتاه مدت امکان پذیر نیست. آنگاه چند ماه دیگر دولت برای تامین نیاز مردم ناگزیر می شود تخم مرغ وارد کند. البته همین اتحادیه ها و تشکل ها دولت را مورد انتقاد قرار می دهند، ولی به اشتباهات و بی برنامگی خود که اختیاردار همه بخش های تولید و بازرگانی شده اند اشاره ای ندارند.
