اخبار کشاورزی:
چند ملاحظه بسیار مهم برای گذر از بحران خشکسالی
کاج پرس: 6/9/1400
خشکسالی سال آبی اخیر از گسترده ترین و شدیدترین خشکسالیهای کشور بوده است. در این گزارش به نکات بسیار مهمی برای مدیریت این بحران میپردازیم.
نتایج تحقیقات متعدد نشان میدهد سرتاسر کشور در سال آبی 1400-1399 در تله یک خشکسالی بسیار گسترده و شدید قرار گرفته که شدت آن در بخش بزرگی از کشور بسیار شدید بوده است. این خشکسالی یکی از گسترده ترین و شدیدترین خشکسالیهای روی داده در کشور میباشد. بروز این خشکسالی گسترده و شدید در کشور نشان داد که هیج جای کشور ایمن از خشکسالی نیست و احتمال پیدایش چنین پدیده هولناکی باز هم هست، همچنانکه ایران بارها در گذشته چنین خشکسالیهایی را تجربه کرده است. از این رو باید درک کنیم که ایران کشوری است کم آب و همواره در معرض خطر خشکسالیهای بسیار شدید و گسترده است.
با توجه به اینکه سال آبی اخیر با خشکسالی بسیار شدید درتمام استانهای کشور به سر آمد و منجر به کمبود جدی آب حتی برای شرب در بسیاری از مناطق کشور شد و تنش آبی را در کشور بیش از پیش نمایان کرد، بارندگی حداقل طی دو ماه آینده آنچنان که باید آبدهی رودخانهها را به وضعیت نرمال نخواهد رساند و بنابراین ذخیره سدها به سرعت ترمیم نخواهد شد و کمبود انرژی برقآبی همچنان تداوم خواهد یافت و از این حیث فشار بیشتر بر مصرف سوختهای فسیلی برای تامین برق وارد خواهد شد. از این رو با توجه به گستردگی خشکسالی و طبق بررسیهای پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، ملاحظه این نکات برای گذر از بحران خشکسالی ضروری است:
اول: عملیات آبخوانداری و حفاظت خاک و تزریق منابع آب به آبخوان ها، یکی از مهمترین راهکارهای ذخیره آب برای شرایط بحرانی خشکسالی است که در هنگام و مواقع سیلابی نه تنها از خسارات سیل کاسته، بلکه با ذخیره منابع آب سیلاب ها، این بلای طبیعی را تبدیل به فرصت مینماید.
دوم: با توجه به وضعیت آبی موجود، حداکثر سطح کشت در مزارع آبی و همچنین کشت دیم توصیه نمی شود و لازم است مدیریت مناسب و نسبتا سختگیرانه در سطح کشت و نوع کشت برای تامین آب در زمان مورد نیاز بعمل آید.
سوم: سال آبی گذشته با زمستان نسبتا گرم و بارش برف بسیار کمتر از نرمال به پایان رسید و به همین سبب با ذوب پیش از موعد و کمبود ذخیره برف مواجه بود که نتیجه آن به کاهش شدید جریان رودخانهها و خشک شدن اغلب آنها درسطح کشور منجر شد. به نظر میرسد به احتمال زیاد، پوشش برفی امسال نسبت به سال قبل بهتر شود و ضمن اینکه آنومالی مثبت دما نسبت به سال قبل کمتر خواهد بود. بنابراین تا حدودی این وضعیت یعنی ذخیره برفی مناطق کوهستانی نسبت به سال قبل بهبود خواهد یافت. گرچه اثرات منفی کم بارشی سال گذشته و پاییز امسال جریان رودخانهها و آبدهی آنها و بخصوص در جنو بغرب کشور را برای رسیدن به شرایط نرمال با تاخیر مواجه خواهد کرد.
چهارم: لازم به یادآوری است که برای مدیریت بهینه بخصوص در تامین انرژی و عملیات کشاورزی، لازم است علاوه بر پیش بینیهای فصلی، پیش بینیهای میان مدت و کوتاه مدت هواشناسی مورد استفاده عملیاتی قرار گیرد. همگان آگاهند که به سبب عدم قطعیتهای بسیاری که در شناخت کمیتهای بزرگ مقیاس جوی و تاثیر منطقه ای آنها وجود دارد، پیش بینی فصلی چشم اندازی برای آینده تصویر میکند که استراتژی کار را مشخص میکند و برای بهبود و استفاده مطلوب از شرایط میبایست به پیش بینی کوتاه مدت جوی مانند پیش بینی روزانه و هفتگی به طور مداوم مراجعه شود.
پنجم: ایجاد بانکهای اطلاعاتی، توسعه زیرساختهای مربوط به هوشمند سازی و افزایش بهره وری آب، اجرای اقدامات حساب شده در رابطه با طرحهای کلانی مانند الگوی کشت، افزایش ماده آلی خاک، انسجام سازمانی، اصلاح الگوهای مصرف مواد غذایی و. .. همگی از جمله زیرساختهای اساسی هستند که میتوانند در هنگام خشکسالی ها، از وقوع خسارات به شکل قابل توجهی بکاهند.
ششم: لازم است که در بارگذاریهای جمعیتی، صنعتی، کشاورزی و غیره در بخشهای مختلف کشور به ریسک بالای خشکسالی نیز توجه کرد تا در تله پیامدهای ناگوار خشکسالی ها قرار نگیریم. خشکسالی بلایی است که در صورت عدم مدیریت آن، در تمام جنبههای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی جامعه گسترده شده و خسارات بسیار زیادی ایجاد مینماید. برای مثال چنانچه خشکسالی اتفاق بیفتد و مدیریت نگردد، میتواند در گام اول میزان تولید مراتع را تحت تاثیر قرار دهد. در صورت ادامه روند بهره برداری از مراتع و فشار چرا، با تضعیف پوشش گیاهی، فرسایش پذیری خاک افزایش مییابد و متعاقب آن مشکلات بسیار زیادی (نظیر از بین رفتن خاک باارزش و پر شدن مخازن سدها) ایجاد میگردد. همچنین در چنین شرایطی، عدم مدیریت خشکسالی، موجب میگردد که دامها قبل از بلوغ و با وزن سبک تر به فروش برسند و حتی با ادامه آن دامهای مولد نیز ذبح گردند. متعاقب این وضعیت، مشکلات اقتصادی و اجتماعی بسیار زیادی ایجاد میشود و ادامه روند آن میتواند در کل منجر به شکل گیری موجهای متنوع مهاجرت از مناطق تولید به سوی شهرهای بزرگ گردد که عواقب آن کاملا مشخص است. لذا هر چه بتوان آن را در نقطه شروع مدیریت نمود، خسارتهای آن به مراتب کمتر میشود.
به گزارش کاج پرس به نقل از تسنیم، نکته بسیار مهم نهایی آنکه مجموع عملیات فوق الذکر در کل، ضرورت اهتمام به مدیریت یکپارچه حوزههای آبخیز را ایجاد مینماید. لذا در نهایت، ایجاد مدیریت یکپارچه حوزههای آبخیز، میتواند بسیاری از بلایا از جمله خشکسالی را به طور قابل توجهی و عمدتا در قالب و چهارچوب مدیریت ریسک، مدیریت نماید...... .......... کدD300
در شبکههای اجتماعی به ما بپیوندید:
تلگرام: https://t.me/kajpress00
اینستاگرام: https://www.instagram.com/kajpress00