اخبار کشاورزی:
چوب آبزیپروری لای چرخ احیای آببندانهای مازندران
کاج پرس: 28/10/1400
اگر چه برنامه دولت احیای نقش آببندانهای شمال کشور در ذخیرهسازی بیشتر روانآبها برای بهرهگیری در فصل کشتوکار برنج است، ولی بررسی خبرنگار ایرنا نشان میدهد که مالکان برخی آببندانها در مازندران به خاطر منافع پرورش ماهی در این سازههای آبی اجازه آبگیری بهینه را نمیدهند.
آب بندانها به عنوان سازه سنتی تامین آب کشاورزی مازندران نقش تعیین کننده ای در جذب روان آب و بارندگیهای پاییزی دارند و از آن جایی که این سازهها طبق مقررات فقط با هدف تامین آب کشاورزی زراعی ایجاد شده است، هر گونه بهره برداری جانبی بویژه آبزی پروری از آن نباید اصل تامین آب زراعی را که عمدتا برای شالیزاری است، تحت شعاع قرار دهد.
آبگیری به موقع و مدیریت آب آب بندانها در مازندران از آن جهت مورد تاکید همه کارشناسان و شالیکاران است که به ازای هر هکتار آب بندان تا پنج هکتار از اراضی شالیکاری مشروب میشود.
بر اساس آمار رسمی مساحت کل آب بندانهای مازندران ۱۸ هزار هکتار است که با یک محاسبه سرانگشتی میتوان آب آبیاری حدود ۹۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری را از این سازهها تأمین کرد و به همین دلیل نیز کارشناسان شرکت آب منطقه ای بر لزوم آبگیری بموقع آب بندانها و مدیریت آن برای برنجکاری تاکید دارند.
مازندران طبق آمار جهاد کشاورزی دارای ۲۳۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری است و در سال زراعی گذشته ۲۱۵هزار هکتار از این اراضی زیر کشت برنج قرار گرفت. مازندران ۴۲درصد برنج مورد نیاز کشور را تامین میکند.
مقاومت محلی بهره برداران برای آبگیری آب بندانها موضوع جدیدی نیست ولی طی سه سال گذشته که احیای این سازههای آبی سنتی در دستور کار قرار گرفت، این چالش بیشتر به چشم آمد به طوری که اخیر مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تاسیسات آبی و برقابی شرکت آب منطقهای مازندران به صراحت از مقاومت محلیها برای آبگیری آب بندانهایی که پرورش ماهی در آنها رونق دارد به عنوان یک مشکل اساسی یاد کرد.
جواد طوسی به خبرنگار یارنا گفت: اگر چه وورد آبهای گل آلود ناشی از بارندگیهای سیل آسا سبب خسارت احتمالی در پرورش ماهیان گرم آبی در آببندانها میشود، اما طبق مقررات اولویت بهره برداری از آب آب بندانها با تامین آب کشاورزی و باغی است و لازم است در فصل پاییز و زمستان از هر فرصت بارند گی برای آبگیری این سازههای سنتی استفاده کرد.
طبق آمار رسمی شیلات مازندران از ۸۰۰ قطعه آب بندان موجود استان در ۵۳۰ قطعه آن پرورش ماهیان گرم آبی انجام و به طور متوسط ۴۳هزار تن انواع ماهی در این آب بندانها پرورش یافته و عرضه میشود. علاوه بر این چهار هزار و ۵۰۰ نفر نیز به صورت مستقیم در این آب بندانها مشغول کار هستند.
از آن جایی که از اواخر مهر تا آذر در فصل پاییز پیک برداشت ماهی از آب بندانهای مازندران است و همزمان این بازه زمانی فرصت جذب روان آبها و بارندگی پاییزی برای آبگیری محسوب میشود، برخی از صاحبان آب بندانهای دارای آبزی پروری برای این که بتوانند بدون دردسر ماهیهای پرورده شده اشان را صید کنند نه تنها از آبگیری و یا ورود آب گل آلود به آب بندانها جلوگیری میکنند، بلکه برای صید راحت تر ماهیان اقدام به تخلیه آب از این سازهها هم میکنند؛ چالشی دو سر برای احیای نقش آب بندانها که یک سرش به معیشت بهره برداران گره خورده و سر دیگرش چاره اندیشی برای تامین آب شالیزارها را برای شرکت آب منطقه ای و جهاد کشاورزی مشکل کرده است.
* نبض کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران هم از آب بندانها به عنوان نبض کشاورزی استان یاد کرد و گفت: آب بندانها نقش محوری در جبران کمبود آب کشاورزی استان دارند به گونه ای که تولید برنج به عنوان یک محصول استراتژیک وابسته به آبیاری حدود ۴۵درصد از زمینهای شالیزاری استان از این سازه است.
عزیزالله شهیدی فر در گفت و گو با خبرنگار ما افزود: از آن جایی که سد سازی در استان با مشکلات مختلف زیست محیطی و هزینه بالا و با چالش زمان بر بودن مواجه است، میتوانیم با حفاظت از آب بندانها از طریق لایروبی و بازسازی، کمبود منابع آبی زمینهای زراعی و باغی استان را جبران کنیم.
وی با ذکر این نکته که طبق مقررات آب بندانها برای کشاورزی زراعی است و همه آب بندانها باید از فرصت بارندگیهای پاییزی برای آبگیری استفاده کنند، گفت: آب آب بندانها برای کشت برنج بسیار مناسب است چون از غنای بیشتری نسبت به آب سد و رودخانهها و چاه برخوردار است و سبب میشود تا مصرف کود شیمیایی اوره در زمینهایی که با آب این سازههای سنتی زیر کشت میروند حتی به صفر برسد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اظهار این که مخالف بهره برداری چند منظوره از آب بندانها نیست، از آبزی پروری به صورت منطقی و علمی بدون تخلیه کردن آب و جلوگیری از ذخیره سازی در فصل پاییز و گردشگری به عنوان دیگر کارکردهای قابل تعریف برای این سازهها یاد و تاکید کرد که در هر صورت هر کارکرد جدیدی که برای آب بندان تعریف میشود نباید مخل تامین آب بخش کشاورزی باشد.
وی با بیان این که دولت نیز به اهمیت حفظ و حراست و اصلاح و لایروبی آب بندانها توجه ویژه ای کرده است، توضیح داد: از آنجایی که در حال حاضر ظرفیت ذخیره آب بندانهای موجود استان حدود ۴۰۰ میلیون متر مکعب است به طور یقین با اتمام عملیات لایروبی و باز سازی، ظرفیت ذخیره آب به حدود دو برابر افزایش مییابد.
به گزارش کاج پرس به نقل از ایرنا، شهیدی فر با توضیح این که لایروبی آب بندانها و بازگرداندن آنها به زنجیره تولید همزمان با مصوبه آبان ماه سال ۹۷ هیات دولت مبنی بر اختصاصی شدن کشت برنج در شمال کشور کلید خورد، گفت: بر اساس آن کار لایروبی آب بندانها به همراه سردهنههای زراعی با بهره گیری از فناوریهای جدید و تامین اعتبار از دو سال پیش در استان آغاز شد و تا کنون با وجود تنگناهای مالی دولت یکهزار و ۱۴۵ هکتار از آببندانهای استان مرمت و بهسازی شده است... .. ............... کدF 102
ادامه مطلب در لینک زیر بخوانید؛
------------
تلگرام: https://t.me/kajpress00
اینستاگرام: https://www.instagram.com/kajpress00