من، وزیر و آن پنجاه و سه نفر

کاج پرس - 22/ 10/ 1400

مطلب زیر به قلم توانای مهندس ابوالقاسم گل باف، تحلیل و نگاهی متفاوت به نخستین نشست هم اندیشی دکتر سید جواد ساداتی نژاد، وزیر جهادکشاورزی دولت سیزدهم با مدیران و سردبیران رسانه های تخصصی بخش کشاورزی است که در هشتم دی ماه برگزار شد.

نویسنده مقاله، ابوالقاسم گل باف، ضمن تقبیح مجیز گویی، تملق و نان به نرخ روز خوردن برخی از مجلات تخصصی از وزیر؛ برخورد انتقادی، مشفقانه، راهگشا و مستقلانه رسانه های تخصصی برای تقویت ساختار کشاورزی و بهبود وضعیت کشاورزان را در نوشته خود مورد تایید قرار داده است.

دکتر سیدجواد ساداتی‌نژاد، سومین وزیری بود که در طبقه 16 ساختمان جدید وزارتخانه، بارعام به رسانههای تخصصی کشاورزی می‌داد و برخی مدیران مسئول پیشکسوت، هشتم دی ماه 1400 چشمشان به دوازدهمین وزیر(کشاورزی و جهادکشاورزی) روشن شد وزیری امیدوار و پرکار که تحصیلات دوره دکتری را در روسیه گذرانده معاون وزیر علوم، فنون و آموزشعالی بوده، نمایندگی مجلس و ریاست یک دوره کمیسیون کشاورزی را در پرونده کاربردی دارد و حالا اگر قدرتهای بیرون وزارتخانه اینجا را به شرکت سهامی وزارت جهادکشاورزی تبدیل ننمایند و بیش از این به وی مدیر تحمیل نکنند، شاید بتواند در برون رفت کشاورزی از مشکلات، کاری از پیش ببرد.

وزیر می‌داند کلیدی ترین مدیران وی را حداقل ۵۳ مدیر (معاونان وزیر، روسای سازمان های مستقل و روسای سازمان های جهادکشاورزی 31 استان) تشکیل می‌دهند که گاهی تیغ تند یا کُند احکام انتصاب در هوا می‌چرخد به چه دلیل!؟ بعداً معلوم می‌شود که نگاه شایسته سالاریست یا فرمان دیگران!

وزیر ساداتی نژاد، 125 روز پس از تکیه بر صندلی وزارت، در جمع رسانه های تخصصی از خودش رونمایی کرد و لبخندش حکایت از آرامش درونی وی داشت. به همین جهت نزدیک به 30 مدیرمسئول، سردبیر، خبرنگار و روزنامه نگار بخش کشاورزی را آزاد گذاشت تا هر آنچه می‌خواهند بگویند و البته ظاهرا از هیچ کسی نرنجید.

آن روز رسانه ها روی موج های کوتاه، متوسط و بلند به طرح نظرات، پیش نظرات و آنچه که در این 4 ماه و اندی رخ داده بود پرداخته، داد سخن می‌راندند. از مداح و نان به نرخ روزخور و تعریف و تمجیدکن یک سویه تا روزنامه نگاران تحلیل گر، منتقد و افشاگر، اما دایره بر مدار مدارا می‌چرخید و وزیر، لام تا کام سخن نگفت که ارباب رسانه کلام را تمام کنند. با شروع صحبت هر رسانه، مواردی را یادداشت می‌کرد و در مواردی صورتش برافروخته می‌شد و گاه سکوت می‌کرد، روال معمول هم که غالب ایام شنیدن را رقم می‌زد.

حضور دکتر رضازاده قوت قلبی بود برای وزیر و رسانه ها، چه رئیس مرکز اطلاع‌رسانی حایل بین دولت و رسانه ها بود که می‌تواند پل تعاملی دو طرفه باشد.

در این میان دو رونمایی دیگر اما آرام و بی صدا رخ داد، یکی ورود مدیرکل جدید حراست وزارتخانه که دمی بر صندلی آسایید و رسانه ها وی را دیدند و درک کردند و رفت و دیگری رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی که در میانه راه آمد و در جایگاه روزنامه نگاران نشست پوشه‌ای برایش آوردند و دکتر قادری فر اوراق پوشه ها و اطلاعات صفحه گوشی همراه را تورق می‌کرد و ظاهرا برای ارائه گزارشی آماده می‌شد اما گوش جان به سخنان وزیر سپرده بود (عمدتا در زمینه استارتاپ ها) که توزیع عادلانه تخم مرغ و مرغ و ان‌شاءالله میوه شب عید را در بر می‌گرفت. در تردد فکری بود اما نه سخنی گفت، نه وزیر از وی خواست ابراز نظر کند.

در ادامه همدلی، مدیرمسئول یکی از رسانه ها به وزیر در رابطه با عواقب تمجید و تایید یک سویه رسانه‌ای اشاره کرد و نهیب زد که وزارتخانه از مجیزگویی خوشحال نباشد که از پای بست ویران می‌شود و به زیان وزیر و جایگاه وی و زیان اقتدار کشاورزی اشاره کرد که با کف زدن مدیران مسئول منتقد مورد تایید عمومی قرار گرفت.

در رابطه با این نشست یک مطلب انتقادی دیگر بخوانید: https://b2n.ir/a67594

رسانه ها در عین استقبال از دیدار با وزیر و خوش و بش های معمول، انتقادهای سازنده را از نظر دور نداشتند و پیشنهادهای همراه با راهکار خود از جمله استقلال در چینش معاونان نه سهم دادن به قدرت ها، تولید فکر و توجه وزیر به آن، تعامل با رسانه ها در گذار از چالش ها، افشاگری و اجازه دادن وزیر به این که لانه های فساد در وزارتخانه شناسایی شود را ارائه دادند.

در این میان وزیر ساداتی نژاد با ذکر این جمله که « سازمان تعاون روستایی، سازمان تجارت کشاورزی ایران خواهد بود» رسانه ها را به دوران ریاست کمیسیون کشاورزی مجلس برد که در "طرح 425" مصوب کرده بود سازمان تجارت کشاورزی ایجاد شود و حالا همه انتظار دارند آنچه ساداتی نژاد از وزیر جهادکشاورزی وقت طلب می‌کرد، به خاوازی امر و نهی می‌نمود، امروز باید خودش آنها را انجام دهد. آیا شود که ... ؟!

وزیر اما زمانی داد سخن آغاز کرد که احساس نمود مدیران رسانه ها تخلیه شدند حرف هایشان را زدند و بر صندلی‌ها تکیه دادند و با تنها وسیله پذیرایی(چای) سرگرم شدند.

ساداتی نژاد در این نشست همدلی سخنی در باب اقتدار کشاورزی و قدرت کشاورزی گفت و آرزو کرد کشاورزی روی صندلی خودش بنشیند چه در دولت، چه در منطقه و چه در جنوب غرب آسیا و البته که خواسته شایسته ای بود و مواضع مشترک دوطرفه را در بر می‌گرفت.

وزیر البته در این نشست از رسانه های کشاورزی به عنوان یک سرمایه معنوی در جهت ارتقاء جایگاه کشاورزی و تحکیم قدرت کشاورزی نام برد و از رضازاده خواست چنین نشست هایی تکرار شود.

وی که از ابتدای صدارت، در انظار رسانه های تخصصی ظاهر نشده بود و به جز صدا و سیما (که قدرت تحلیل کشاورزی و بینش و دانش ارتباط با بهره بردار را ندارد) و صرفا یک تبلیغات چی ناوارد است، و علاوه بر آن وزیر گاه‌گاهی در سفرهای استانی پاسخی به سوال خبرنگاری می‌دهد، خبری از وی نبود اما 50-40 روز است که مانیفیست وزیر بر اجرای 5 طرح استوار شده و در دیدار با تشکل ها که تقریبا هر هفته صورت می‌گیرد و در اعلام نظرها بر آن تکیه می‌کند 3 طرح از این 5 طرح ابتکار و نگاه جدید وی را در بر می‌گیرد که در این نشست همدلی توسط وزیر مطرح شد.

از نخستین طرح، اجرای کشاورزی قراردادی همراه با الگوی کشت، کاری است که از سه چهار سال پیش توسط تشکل ها (انجمن تولیدکنندگان ماکارونی) و قبل از آن بخش خصوصی از جمله شرکت «رژین‌تاک» صورت می‌گرفت و وزیر می‌داند که دولت و وزارتخانه، مرد این کار نیست و کشاورزی قراردادی دولتی علاوه بر این‌که با افزایش بی رویه قیمت نهاده ها مسئله دار شده است بازرگانی دولتی یا هر بخش دیگری، آن را رستگار نمی‌کند مگر این که همه ساز و کار، برون سپاری شود در غیر این صورت صدای آهنگ کشاورزی قراردادی، سال آینده در می‌آید.

سنددار کردن اراضی و آرزوی سنددار شدن همه اراضی کشاورزی تا 1404 حرکت جدید وزیر را رقم می‌زند که البته وزیر می‌داند این کار در این مدت زمان، شدنی نیست کما اینکه در 80 تا 90 سال گذشته هم شدنی نبود، ولی امید و تکاپو و کمک رسانه ای می‌تواند صاحبان نسق و حد و مرزها و دست نوشته ‌دارها را تهیج و تشویق کند، با این همه جشن سند دار شدن اراضی همه روستائیان در سال 1404 و حل و فصل دعاوی آنها کاری بعید به نظر می‌رسد.

اصلاح سامانه ای هوشمند و پویا برای جمع آوری داده ها و سر و سامان دادن به آمار و ارقام واقعی و رصدخانه کشاورزی ایده دوم وزیر ساداتی نژاد است که اجرای آن دل شیر می‌خواهد؛ چرا که تمام مراجع آماردهنده داخلی براساس منافع خود و آینده نگری فرار رو به جلو آمار می‌دهند نه واقعیت ها. حتی بانک مرکزی، حتی مرکز آمار کشور و حتی خود اداره آمار وزارتخانه و این نیز شاید با سپردن کار آمارگیری به مراکز سنجش مستقل بیرون از وزارتخانه و بیرون از دولت و یکی دو سال تحمل و سعه صدر ممکن گردد و البته آمار واقعی (حتی ادعای 129 و 135 میلیون تن تولید سالانه محصولات) قاعدتا تیشه به ریشه‌ خیلی ها خواهد زد وخیلی ها باید پاسخگو شوند.

طرح بعدی دیپلماسی غذایی بود؛ ایده ای که دامنه وسیعی داشت از سفیر غذا تا وابسته کشاورزی در کشورهای مرتبط، سازمان تجارت غذا و کشاورزی و ... قبلا مطرح بود. اما نکته مهم این بود که وزیر به دنبال افزایش نقش ایران در سبد غذایی همسایگان است ولی تا قبل از دیپلماسی، بدون سر و صدا، همین فلفل، سیب زمینی و پیاز، گوشت مرغ و ... به همین کشورهای فعلا معترض صادر می‌شد و سالی 6-5 میلیارد دلار ارزآوری داشت اما با تابلوی دیپلماسی و تبلیغات این چنینی(کیفیت و سلامت و باقیمانده سموم در محصولات کشاورزی 6 ماه پیش و اکنون تغییری نکرده) حالا حداقل در شعار و تبلیغات حتی ارمنستان دوست هم فریاد واسلامتا سر می‌دهد. در حالی که برخی محصولات ایرانی حتی مواد پروتئینی توسط برزیل خریداری شده و مثلا به عراق فروخته شده ازجمله گوشت مرغ از شرکت های زنجیره‌ای!

درنهایت طرح و نگاه افزایش سرمایه گذاری در کشاورزی توسط وزیر در جمع رسانه ها مطرح شد طرح موضوعی که از زمان زنده یاد دکتر علی محمد ایزدی، نخستین وزیر کشاورزی جمهوری اسلامی و البته با نظریه های علمی مطرح می‌شد و او بود (به نقل از دکتر عیسی کلانتری آخرین وزیر کشاورزی جمهوری اسلامی) که می‌گفت تا کشاورزی ایران سنتی، معیشتی و برزگری است، سرمایه گذاری در کشاورزی روند منفی خواهد داشت و از طرفی تا زمانی که صنعت، تجارت و دلالی پیش چشم حکومت ارج و قرب بیشتری دارد سرمایه‌گذارِ عاقل، سرمایه خود را در خاک مدفون نمی‌کند به امید آینده ای که با یک حذف یا افزایش مقررات، تعرفه و تثبیت نبودن مقررات و رویه ها به خاک سیاه بنشیند (فلفل صادراتی نمونه بارز این گفتار است).

اما ارزان سازی غذا، توزیع عادلانه، رونق دادن به استارتاپ ها که اعتراض چند رسانه در مورد انحصاری بودن استارتاپ ها را در پی داشت و پاسخ وزیر این بود که انحصاری در کار نیست و داستان دیگری بود.

حذف دلالان و انقلابِ بهره وری در صنعت دام و طیور؛ همراه با حذف ارز دولتی نگاه ویژه وزیر است که در صورت تحقق، نام نیک از وی بر جای خواهد گذاشت. ارز دولتی که همه متفق القولند باید حذف و تک نرخی شود؛ اما رانت خواران اجازه این جراحی نمی‌دهند. گرچه احتمال دارد تک نرخی کردن ارز (یک‌بار برای همیشه) شوک به اقتصاد و حتی زندگی مردم و فعالیت های اقتصادی وارد کند اما با حاکم شدن سیستم عرضه و تقاضا و البته در کوتاه مدت تامین سرمایه در گردش و نقدینگی تولیدکننده و حمایت از مصرف‌کننده (به روش منطقی) می‌تواند کارساز باشد.

جلسه 2 ساعته نشست همدلی وزیر با رسانه های تخصصی کشاورزی در حالی پایان گرفت که ساداتی نژاد هم، آرزوهای خود را در خدمتگزاری و برنامه‌ریزی برای 4 سال دوم مطرح کرد.

به نظر می‌رسد رسانه ها باید منتظر بمانند تا برداشت محصول پس از نخستین سال صدارت ساداتی نژاد را تحلیل کنند.

------------------------------------

به شبکه های اجتماعی ما بپیوندید:

کانال تلگرام: http://www.t.me/kajpress00

پیج اینستاگرام: https://www.instagram.com/kajpress00