یکشنبه, ۲۸ بهمن ۱۴۰۳

سیب زمینی، گرفتار در چنبره بی تدبیری و ندانم کاری

اخبار کشاورزی کاج پرس: سیب زمینی، گرفتار در چنبره بی تدبیری و ندانم کاری

 

پنج شنبه یازدهم بهمن

منصور انصاری

اگر بپذیریم که آمار تولید بالغ بر 5 میلیون و 500 هزار تن سیب زمینی در کشور درست است و طبق معمول، آماری مبالغه آمیز و برآوردی نیست، یک سیاست تنظیم بازار مدبرانه توام با ارزیابی درست از میزان مصرف داخل و ضرورت های صادراتی و به کارگیری تعرفه های متفاوت و متناسب با تقاضاهای صادراتی در مقاطع مختلف می تواند سیب زمینی را با قیمت مناسب و به اندازه کافی نیاز داخل عرضه کند و با صادرات متوازن، ارزآوری هم داشته باشد.

این وضع که سیب زمینی به اندازه کافی تولید شده ولی بازار داخل آشفته است و با کمبود و گرانی آن مواجه هستیم را باید چه نامید؟ در یک تحلیل عمقی باید گفت؛ واقعیت این است که میان سیب زمینی کاران عمده و مدیریت انجمن آنان با وزارت جهاد کشاورزی تعاملی موثر و اطمینان بخش وجود ندارد.

آن هنگام، یعنی چند ماه پیش که سیب زمینی کاران نگران بودند محصولشان روی دستشان بماند و خواستار ملاقات و گفتگو با وزیر و دست یابی به راه حلی مطمئن بودند، وزیر و بخش بازرگانی وزارتخانه توجهی نکردند و سازمان تعاون روستایی هم با تعلل و تاخیر به میدان آمد، حالا هم سیب زمینی کاران در آن سوی قضیه توجهی به بحران کمبود و گرانی سیب زمینی ندارند و دلالان درچنین فضایی جولان می دهند و هیچکدام مردم را در نظر نمی گیرند. لذا وزارت جهاد کشاورزی که با شرایط بازار آشفته سیب زمینی مواجه شده، مجوز واردات 50 هزار تن سیب زمینی را صادر می کند بی آنکه وزیر و یا بخش بازرگانی وزارتخانه توجه کند که دو سال پیش واردات محموله 50 هزار تنی سیب زمینی به فاجعه انجامید، یعنی امکان نگهداری طولانی و یا فروش آن در بازار نبود، لذا بخش عمده ای از آن گندید و فاسد شد و بی سر و صدا امحاء گردید.

در حال حاضر، با توجه به برداشت بالای سیب زمینی و پر بودن انبارها به ویژه در همدان و دیگر مناطق سیب زمینی خیز، واردات این مقدار سیب زمینی که ناشی از جو سنگین سیاسی و فشار به وزیر جهاد کشاورزی است، بسیار محتمل است که به سرنوشت دو سال پیش مبتلا شود.

این فجایع تا وقتی که یک نظام اطلاع رسانی آگاه و مشرف به فرایندهای پیچیده محصولات کشاورزی به ویژه در فصل پاییز و زمستان وجود ندارد حتما تکرار می شود.

نظام اطلاع رسانی وزارتخانه، ضعیف، ناتوان و در حد خبر رسانی آن هم تبلیغاتی و بدون پیام است.

فرهنگ سازی برای کمتر یا بیشتر مصرف کردن این یا آن کالا برای کمک به تعادل بازار و دلایل آن، در حوزه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی رویکردی ناشناخته، نامفهوم و غیر قابل درک است.

به خاطر داریم که رسانه ها در یک مقطع زمانی که بامازاد گوشت مرغ وسقوط قینت آن مواجه بودیم برای کمک به مرغداران، مصرف و ذخیره سازی یخچالی و محدود آن را به عنوان یک همکاری ملی مطرح کردند و مردم نیز همکاری داشتند. مفا هیمی که روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی به عنوان دریچه ای به امنیت غذایی و برای تعامل با مردم و تولیدکنندگان تخصص،رویکردو تبحری در آن ندارد.

مدیریت روابط عمومی خود را کارمند و خدمتکار وزیر می داند و اصولا راهبردی برای اطلاع رسانی و اقناع مردم و مصرف کنندگان در شرایط خاص و ضرورت های حمایت از تولید کنندگان ندارد. اگر اطلاعات دقیقی در مورد تولید سیب زمینی و مازاد آن از یک سو و گرایش به صادرات بیشتر به خاطر افزایش نرخ دلار آزاد، انتشار می یافت و تجزیه و تحلیل در این زمینه صورت می گرفت و پیش از گرانی مصیبت بار این کالا و بعضی دیگر از صیفی جات به توصیه ها و انتقادت توجه می شد یا حداقل مشورت صورت می گرفت، وزیر در چنین مخمصه ای نمی افتاد و زیر فشار شدید سیاسیون که غالبا در چنین مواقعی خودنمایانه طرفدار مردم می شوند، اقدام به صدور مجوز واردات بی سرانجام و اشتباه 50 هزار تن سیب زمینی نمی کرد.

واردات این مقدار سیب زمینی، تصمیمی شتاب زده و حتما برای وارد کنندگان اعم از بخش خصوصی یا دولتی زیان بار خواهد بود.

شاهد هستیم که در خبری اعلام می شود یک انبار 18 هزار تنی سیب زمینی توسط تعزیرات حکومتی کشف و با کامیون بارگیری و روانه میادین شهرهای بزرگ مانند تهران، اصفهان، شیراز و غیره شده است. پس سیب زمینی به اندازه کافی وجود دارد، مدیریت بازرگانی و کفایت سیاسی در وزارتخانه نیست.

نهاد اطلاع رسانی وزارت خانه هم فقط مشغول خبر شماری است که چه تعداد خبر مربوط به شخص وزیر است، یعنی آب در هاون کوبیدن که حرف و پیامی الا انشاالله و ماشاالله ما این و آن هستیم برای مخاطبان ندارد.

طی این دو ماه گذشته که نشانه های بحران صیفی و سبزی و تره بار از جمله سیب زمینی آشکار شد، نظام اطلاع رسانی وزارتخانه هیچ تدبیر، راهبرد یا پیامی منطقی با فرهنگ سازی برای مردم و مصرف کنندگان نداشته است. فقط انعکاس وعده و وعید که حتما وضع متعادل خواهد شد، چه از قول وزیر یا مدیر سازمان تعاون روستایی و اینچنین به گمان خود بحران سیب زمینی را حل خواهند کرد.

حال شاهد هستیم کشوری که خود یکی از بزرگترین تولید کنندگان سیب زمینی است، مجوز واردات 50 هزار تن سیب زمینی را صادر می کند و اگر واردات این مقدار سیب زمینی راهگشا و موجب تنظیم بازار و سرریز کردن محصول داخلی توسط سیب زمینی کارانبه بازار شود باید گفت مرحبا، ولی مجموعه شاخص های تحلیلی حکایت از این دارند که این واردات، زیان بار است و به منافع ملی آسیب می رساند، چون دیر هنگام می رسد و وارد بازار نمی شود، وقتی هم وارد شود بازار از سیب زمینی داخلی اشباع شده است.

از نظر نگارنده این سطور، وزیر می بایست از راه های تعاملی با سیب زمینی کاران و اختیارات تعرفه ای و مهم تر از همه اینها، فرهنگ سازی استدلالی و اطلاع رسانی وارد این معرکه می شد، در آن صورت، نه آسیبی به صادرات این محصول وارد می شد و نه موضوع گرانی و کمبود سیب زمینی تا این حد مسئله ساز می شد!

 

 

 

  

 

 

33561927783576807403

  

تمامی حقوق مادی معنوی سایت محفوظ است .