اخبار کشاورزی:
گلخانههای تیپ چهار؛ آینده سبز کشاورزی هرمزگان
کشاورزی آینده جهان: 7 آبان /1404
توسعه گلخانههای تیپ چهار (نتهاوس) در هرمزگان به عنوان نسل نوین تولیدات گلخانهای، افق تازهای برای افزایش بهرهوری آب، پایداری تولید و اشتغالزایی در بخش کشاورزی این استان گشوده است؛ بهگونهای که از مجموع یکهزار و یک هکتار گلخانه فعال در هرمزگان، ۱۵۰ هکتار آن به این نوع سازههای پیشرفته اختصاص دارد.
استان هرمزگان با شرایط اقلیمی گرم و خشک، سالهاست در مسیر بهرهگیری از فناوریهای نوین گلخانهای گام برمیدارد؛ در این میان، گلخانههای تیپ چهار که بهدلیل سازه سبک، تهویه مناسب و مصرف بهینه آب شناخته میشوند، توانستهاند جایگزینی هوشمند برای روشهای سنتی تولید باشند.
گلخانههای تیپ چهار که با عنوان «نتهاوس یا شیدینگ» شناخته میشوند، بهویژه برای تولید سبزیجات، صیفیجات و محصولات برگی نظیر فلفل و گوجهفرنگی مناسباند؛ که البته در استان هرمزگان بیشتر برای باغهای مرکبات و محصولات گرمسیری مانند انبه و گواوا در مقابله با گرما و افزایش کیفیت میوه استفاده میشود.
به گفته کارشناسان بخش کشاورزی، کاهش مصرف انرژی، افزایش ماندگاری سازه، کاهش آفات و بیماریها و تسهیل صادرات محصولات، از جمله مزایای مهم این نوع گلخانههاست.
بخش گلخانهای هرمزگان با وسعت ۱۰۰۱ هکتار و تولید سالانه ۲۱۱ هزار تن محصول، نه تنها نقش کلیدی در تامین نیازهای داخلی دارد، بلکه با صادرات ۱۶۲ هزار تن (معادل ۷۰ درصد از کل تولید) به بازارهای هدف بزرگی چون روسیه، اوراسیا و حوزه خلیج فارس، به یک شریان حیاتی در تجارت خارجی کشور تبدیل شده است.
کشاورزان و بهرهبرداران بخش کشاورزی، پیش از احداث گلخانه تیپ چهار، سالانه با مشکل گرمای زیاد و تبخیر بالا مواجه بوده، اما با این سازهها، راندمان آبیاری بهمراتب افزایش یافته و کیفیت محصول نیز بهتر شده است.
در این روش با استفاده از پوششهای خاصی مانند سایهاندازها، توریهای ضد تگرگ، توریهای ضد حشرات و پوششهای بادشکن نسبت به کنترل یک یا چند عامل از عوامل محیطی زنده و غیر زنده موثر در تولید محصولات کشاورزی و باغبانی اقدام میشود.
براساس اعلام سازمان جهادکشاورزی هرمزگان، هدفگذاری شده است تا سطح زیرکشت گلخانههای تیپ چهار در پنج سال آینده به بیش از ۵۰۰ هکتار برسد، توسعه این نوع سازهها نهتنها گامی در جهت تحقق کشاورزی هوشمند است، بلکه میتواند با صرفهجویی قابلتوجه در منابع آب، الگوی پایداری برای سایر مناطق کشور باشد.
بخش گلخانهای هرمزگان با وسعت ۱۰۰۱ هکتار و تولید سالانه ۲۱۱ هزار تن محصول، نه تنها نقش کلیدی در تامین نیازهای داخلی دارد، بلکه با صادرات ۱۶۲ هزار تن (معادل ۷۰ درصد از کل تولید) به بازارهای هدف بزرگی چون روسیه، اوراسیا و حوزه خلیج فارس، به یک شریان حیاتی در تجارت خارجی کشور تبدیل شده است؛ این صنعت همچنین برای بیش از ۱۰ هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده است.
ایجاد بیش از ۱۰ هزار شغل مستقیم (در هر هکتار ۱۰ شغل و در یکهزار هکتار ۱۰ هزار شغل) در بخش گلخانهای هرمزگان، نقش بسزایی در کاهش نرخ بیکاری استان ایفا کرده و به تثبیت جمعیت در مناطق روستایی و جلوگیری از مهاجرت به مراکز شهری کمک شایانی شده است؛ کارشناسان معتقدند این دستاورد، الگویی موفق برای سایر استانهای کشور با اقلیمهای مشابه است تا بتوانند با تکیه بر فناوریهای نوین، به امنیت غذایی و اشتغال پایدار دست یابند.
سایهبانهای نجاتبخش در باغهای هرمزگان: مقابله با گرما و افزایش کیفیت میوه
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان، نتهاوس را سایهبانهای نجات بخش برای باغها و گلخانههای استان در مقابله با گرما و افزایش کیفیت میوه دانست و گفت: هماکنون طرح سایهبان (نتهاوس یا شیدینگ) در بیش از ۱۵۰ هکتار از باغهای استان بهویژه رودان و میناب، با هدف جلوگیری از تنش گرمایی، افزایش کیفیت میوه و بهبود عملکرد محصول در حال اجرا است.
محمدرضا شیخزاده در گفت وگويي اظهار کرد: این طرح هم اکنون برای باغهای مرکبات و محصولات گرمسیری مانند انبه و گواوا اجرا میشود و باتوجه به تغییرات اقلیمی و افزایش دما، باغداران هرمزگانی میتوانند باغهای خود را به صورت متراکم و زیرسایهبان احداث کنند تا از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود و بهرهوری افزایش یابد.
وی، سطح زیرکشت محصولات باغی استان هرمزگان ۸۰ هزار هکتار است که شامل ۳۸ هزار هکتار نخیلات، ۳۵ هزار هکتار مرکبات و سه هزار و ۷۰۰ هکتار محصولات گرمسیری دانست و تصریح کرد: اجرای طرح سایهبان با هدف پیشگیری از مخاطرات حوادث غیرمترقبه مانند تگرگ، سرمازدگی و آفتابسوختگی انجام میشود؛ در این روش با استفاده از پوششهای خاصی شامل سایهاندازها، توری ضدتگرگ، توری ضدحشرات و پوشش بادشکن، عوامل محیطی موثر بر تولید محصولات کنترل میشوند.
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان اظهار کرد: همزمان با اجرای سایهبان، طرح اصلاح و نوسازی باغها نیز در استان ادامه دارد، این برنامه با هدف افزایش عملکرد در واحد سطح، ایجاد فرصتهای شغلی و کاهش مهاجرت روستاییان دنبال میشود؛ در این طرح، باغهای خشکیده یا غیراقتصادی حذف شده و به جای آن نهالهای جوان و ارقام مرغوب شامل نخل پیارم و مجول، مرکبات، انبه و موز کاشته میشود.
اشتغال ۱۰ هزار نفر در گلخانههای هرمزگان
وی با اشاره به اینکه وسعت باغهای فرسوده استان ۱۵ هزار هکتار است و طبق برنامه، هر سال ۲ هزار هکتار از این باغها مورد اصلاح و احیا قرار میگیرد، گفت: در این طرح، باغهای خشکیده یا غیراقتصادی حذف شده و نهالهای جوان و ارقام مرغوب شامل نخل پیارم و مجول، مرکبات، انبه و موز جایگزین میشوند که سال گذشته ۵۲ هزار اصله نهال مرکبات شامل نارنگی محلی سیاهو، لیموترش پیوندی و گریپفروت در باغهای هدف کاشته شد.
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان گفت: هم اکنون مجموع اراضی اختصاص یافته به فعالیتهای گلخانهای در این استان به ۱۰۰۱ هکتار رسیده است؛ رقمی که نشاندهنده رشد قابل توجه بهرهوری و جایگاه ممتاز این استان در تامین محصولات خارج از فصل کشور است.
شیخزاده اظهار کرد: این سطح کشت، ظرفیت تولید محصولات سبزی، صیفی و سایر محصولات گلخانهای را به میزان بیش از ۲۱۱ هزار تن در سال افزایش داده است؛ این حجم از تولید، سهم مهمی در تنظیم بازار میوه و ترهبار کشور، به ویژه در فصول سرد که تولیدات در سایر مناطق با مشکل مواجه است، ایفا میکند.
امسال ۵۱۲ هکتار کشت گلخانهای جدید در قالب برنامه توسعه در هرمزگان برنامهریزی شده که این کشتهای گلخانهای هم اکنون با پیشرفت ۱۰ تا ۹۰ درصد در مناطق مختلف استان در دست اجرا است.
وی گفت: از ۲۱۱ هزار تن محصول گلخانههای هرمزگان پیش بینی میشود امسال ۱۶۲ هزار تن معادل ۷۰ درصد آن به کشورهای اوراسیا، روسیه، کشورهای حاشیه خلیجفارس و بهویژه امارات و آسیای میانه صادر شود و ۳۰ درصد نیز به مصرف داخلی کشور برسد که بیشتر به استانهای اصفهان، تهران و تبریز ارسال میشود.
شیخزاده یادآور شد: امسال ۵۱۲ هکتار کشت گلخانه ای جدید در قالب برنامه توسعه در سطح استان برنامهریزی شده است که این کشتهای گلخانهای هم اکنون با پیشرفت ۱۰ تا ۹۰ درصد در مناطق مختلف استان همچون رودان، حاجی آباد، میناب و بندرعباس، بندرخمیر، بستک و پارسیان در دست اجرا است.
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان ابراز کرد: توسعه چشمگیر کشت گلخانهای در استان هرمزگان، علاوه بر افزایش تولیدات کشاورزی به بیش از ۲۰۰ هزار تن، تاثیر مستقیمی بر بازار کار منطقه داشته است؛ به طوری که در حال حاضر، برای هر هکتار سطح زیر کشت، به طور متوسط ۱۰ فرصت شغلی مستقیم فراهم شده که این رقم برای مجموع اراضی استان به بیش از ۱۰ هزار نفر اشتغال مستقیم میرسد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان نیز بر توسعه گلخانههای تیپ چهار گرمسیری در مناطق ساحلی استان تاکید کرد و گفت: این اقدام با هدف افزایش بهرهوری، تولید محصولات متناسب با اقلیم و ارتقای کشاورزی مدرن در دستور کار قرار گرفته است.
مسعود گرگیج اظهار کرد: توسعه گلخانهها و حرکت به سمت کشتهای متراکم در مناطق ساحلی ضمن بهبود بهرهوری، میتواند به تامین نیازهای بازار داخلی و افزایش صادرات محصولات کشاورزی کمک کند.
وی از گلخانهداران خواست با بانک تخصصی بخش کشاورزی، یعنی بانک کشاورزی، تعامل بیشتری برای سرمایهگذاری داشته باشند و افزود: سرمایههای در گردش به نفع خود کشاورزان و توسعه پایدار بخش کشاورزی استان خواهد بود.
توسعه گلخانهها و حرکت به سمت کشتهای متراکم در مناطق ساحلی ضمن بهبود بهرهوری، میتواند به تامین نیازهای بازار داخلی و افزایش صادرات محصولات کشاورزی کمک کند.
گرگیج تاکید کرد: تمرکز بر گلخانههای تابع اقلیم و کشتهای متراکم در نواحی ساحلی هرمزگان به بهرهبرداران کمک میکند تا از ظرفیتهای اقلیمی منطقه بهرهوری بیشتری داشته باشند و محصولات سبزی و میوهای با کیفیت و متنوع تولید کنند.
وی افزود: این برنامه بخشی از راهبرد کشاورزی مدرن استان است و پیشبینی میشود با توسعه گلخانههای تیپ چهار، هرمزگان به یکی از مراکز تولید سبزی و میوههای گلخانهای گرمسیری کشور تبدیل شود.
این مسئول یادآور شد: توسعه کشت گلخانهای در هرمزگان نه تنها به حفظ منابع آب و خاک کمک کرده، بلکه با ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی، نقش موثری در اقتصاد محلی ایفا کرده است؛ پیشبینی میشود با برنامهریزیهای انجام شده برای فازهای توسعه آینده، این سطح تا پایان برنامه توسعه، افزایش بیشتری یابد و ظرفیت صادراتی محصولات نیز تقویت شود.
گلخانهها اولویت تسهیلات، اعتبار جدید همچنان در انتظار
رییس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان نیز با تاکید بر اینکه اولویت تسهیلات استان به بخش گلخانهها اختصاص دارد، گفت: اما در حال حاضر اعتبار جدیدی برای توسعه این بخش تخصیص نیافته است و بهرهبرداران میتوانند با مشارکت در صندوق توسعه بخش کشاورزی فعالیتهای خود را گسترش دهند.
محسن یکتاپور با اشاره به اهمیت افزایش سطح زیرکشت و بهرهوری محصولات سبزی و میوهای، گفت: هدف اصلی ما توسعه گلخانهها، بهبود شرایط و افزایش سود فعالان بخش کشاورزی است.
وی درباره چالشهای بهرهبرداران در بخش گلخانهای افزود: گازرسانی میتواند بهرهوری گلخانهها را تا ۴۰ درصد افزایش دهد، اما به دلیل فاصله خطوط گاز و هزینههای بالا، بسیاری از بهرهبرداران امکان استفاده از آن را ندارند.
رییس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان با تاکید بر حمایت از تولیدکنندگان گلخانهای گفت: وظیفه ما حمایت از تولید و پشتیبانی از بهرهبرداران است؛ با مشارکت بهرهبرداران در صندوق توسعه بخش کشاورزی، مسیر توسعه و ارتقای گلخانهها هموار خواهد شد.
دادههای جهادکشاورزی هرمزگان نشان میدهد که سرمایهگذاری در بخش گلخانهها نه تنها بازدهی اقتصادی بالایی دارد، بلکه به دلیل ماهیت نیاز به نیروی کار در طول سال (از کشت و مراقبت تا برداشت)، از اشتغالزایی پایداری برخوردار است؛ این آمار (۱۰ نفر به ازای هر هکتار) در مقایسه با کشاورزی سنتی، یک جهش بزرگ در بهرهوری نیروی انسانی محسوب میشود.
کارشناسان کشاورزی، موفقیت هرمزگان در این زمینه را مرهون شرایط اقلیمی مناسب، حمایتهای دولتی از توسعه زیرساختها و همچنین استقبال کشاورزان منطقه از سیستمهای نوین آبیاری و کشت محافظت شده میدانند.
شهرستانهای حاجیآباد، میناب، رودان، بندرعباس بستک و پارسیان از مناطق مهم تولید محصولات گلخانهای هرمزگان است؛ حدود ۵۲۵ هکتار از کشتهای گلخانهای هرمزگان به سطح زیرکشت فلفلهای رنگی، ۳۰۱ هکتار گوجهفرنگی و مابقی به خیار سبز، بادمجان و سایر محصولات از جمله گل و گیاهان دارویی اختصاص دارد.
به گزارش کاج پرس به نقل از ایرنا، در حال حاضر وسعت زمینهای زراعی، باغی و محصولات سبزی و صیفی خارج از فصل کشاورزی استان هرمزگان افزونبر ۱۶۱ هزار هکتار با تولید سالانه افزونبر سه میلیون و ۹۵۰ تن محصول است که ۸۰ هزار هکتار آن با تولید ۹۴۰ هزار تن را باغات و نخیلات تشکیل میدهند.......................... ........ // 40 a.n
https://keshavarziayandehjahan.ir/fa
instagram.com/kajpressnews
eitaa.com/kajpress
