کشاورزی مملکت در چنبره بحث های حاشیه ای
کشاورزی آینده جهان- 18/ 05/ 1403
حجت اله انصاری (جابری)
مقطع جابجایی ها یا جایگزینی دولت جدید با دولت قبلی به ویژه در شرایطی که برای کشور ما پیش آمد، عرصه بی مانند و کم نظیری برای مجیز گویان و فرصت طلبان است که به یکباره در جایگاهی رفیع خود را نظریه پرداز دولت ها و صاحب نظر در مورد دولت یا رئیس جمهوری که به قدرت رسیده می دانند و ضمن طرح بعضی انتقادات فرعی و حاشیه ای از رئیس جمهور جدید و به فراموشی سپردن تعریف و تمجیدهای خود از رئیس جمهور یا وزرای قدیم و عیب جویی از اینها که می دانند می روند در مورد انتصاب این یا آن وزیر در دولت جدید توصیه های مختلفی می کنند!
در این شرایط، اصل موضوع یعنی فعالیتی که وزرا برای آنان انتصاب می شوند به کلی در سایه قرار می گیرد و بحث به شخصیت فردی یا مشخصات اخلاقی و فرهنگی وزرا کشیده می شود؛ مثلا این وزیر شُل است آن یکی نیست.
این شگرد و شیوه در مقطعی که قرار است وزیری انتخاب و به مجلس معرفی شود اگر نگویم ریاکارانه و نوعی فرصت طلبی است که ببینید ما به جزئیات خصوصیات افراد واجد شرایط اشراف داریم، ناشی از نوعی طرز فکر یا رویکرد ناقص و ابتر است. مثلا در بخشی از اقتصاد، موضوع خود کشاورزی در دو بعد تولید برتر و بهینه و بازرگانی خلاق متکی بر شرایط بازرگانی متعارف در عرصه منطقه و جهان مطرح است. تاکید بر شخصیت افراد برای وزارت می تواند بخشی از حکایت اداره امور مثلا کشاورزی کشور باشد، باید دید اصل کشاورزی مملکت دچار چه مخمصه هایی و از چه مسائل عمده ساختاری در حوزه اقتصاد و سیاست حکمرانی تا حال رنج برده و در آینده هم رنج می برد!
مثلا، توسعه پایدار، متوازن و متناسب با رقابت های بازرگانی در این یا آن کالا چیست؟ این اندیشه ها هستند که اقتصاد و بازرگانی یک بخش از اقتصاد کلان مثلا کشاورزی را سر و سامان می دهند و رونق کسب و کار و فعالیت سرمایه گذاران و رشد و افزایش آن را به دنبال دارند.
هر وزیری که بیاید، لاجرم متاثر از وضعیت اقتصاد سیاسی کشور، دولت و حکمرانی و محدودیت های آن یعنی قهر و مقابله جویی با جهان و بدبینی فزاینده نسبت به آنچه در صحنه جهانی و میدان اصلی دیپلماسی می گذرد است لذا نمی تواند دامنه عمل خلاقانه ای در مجموعه شرایط بازرگانی جهانی داشته باشد، اما احتمالا سه رویکرد برای برون رفت از این مخمصه خواهد داشت: یا به تولید تمام کالاهای اساسی به طور کامل در داخل با همین وضع موجود بدون تغییر در بهره وری باور دارد یا معتقد است پایان عصر تولید همه چیز در داخل یک جغرافیای سیاسی مشخص فرا رسیده است و باید وارد کننده باشیم یا ترکیبی متعادل از این دو شیوه تامین مواد غذایی و تنظیم رابطه خلاق میان تولید داخل با تکنولوژی برتر و بهره وری بیشتر و واردات با توجه به شرایط اقلیم و محدودیت های آب و حفظ محیط زیست را باور دارد.
در تمامی کشورهای دنیا بازرگانی و اقتصاد کشاورزی یک شیوه اقتصاد سیاسی است که در منطقه خود و با توجه به شرایط اقلیم و محدودیت های آن میزان و نوع تولید محصولات را نه به شیوه دستوری مانند آنچه در کشور ما متداول بوده و هست، بلکه با شگردهای تشویقی بازرگانی و امتیازات متفاوت به تولیدات متفاوت به گونه ای تنظیم می کند که تولید کننده بخش خصوصی زیان نبیند و از یک سود منطقی و متعارف نسبت به حجم سرمایه گذاری و اشتغالی که ایجاد می کند بهره مند شود.
حاصل اشاره بعضی ها به خصوصیات فردی این یا آن شخص به عنوان گزینه مطلوب، اگر خود شیرینی نباشد سطحی کردن بحث هاست که متاسفانه در این مقطع در میان محافل رسانه ای یا غیر رسانه ای متداول شده است.
بحث کشاورزی کشور ما این است که آیا وزیر آینده، با هر خصوصیت اخلاقی و شخصیتی، به توسعه پایدار و متوازن کشاورزی باور دارد و می تواند یک لایحه با دلایل متقن علمی در این مورد به مجلس ارائه دهد یا می خواهد دونده خوبی باشد که شب و روز برای کشاورزی مملکت بر سر و سینه خود بزند و مرتبا از این نقطه کشور به آن نقطه برود و سعی کند و وجیه المله شود؟
حل چالش های کشاورزی کشور ما در گرو اندیشه ورزی است که در شخص وزیر و تیم همکار او متجلی می شود و باید که صاحب نظران و نویسندگان صادق اگر می خواهند منشا اثری باشند، از اندیشه های توسعۀ بخش کشاورزی و چرایی و رهایی این بخش از مشکلات مبتلابه بنویسند!
یک وزیر، هر چند هم کوشنده و پر تلاش باشد بدون اندیشه های توسعه گرا برای کشاورزی نمی تواند وضعیت ساختار معیوب این بخش از اقتصاد کلان را بهبود بخشد.
تاکید و توجه به خصوصیات فردی یک وزیر گرچه لازم و ضروری است اما کافی نیست. منشا تحول و بهبود وضع زندگی کشاورزان و کشاورزی مملکت به نوع تفکر و سیاست ورزی جهان نگر برمی گردد.
در شبکه های اجتماعی ما را دنبال نمایید:
