تحلیل روز

پزشکیان، وارث ناکامی های بزرگ یا «اسب زین شده»؟

جمعه نوزدهم مرداد

کشاورزی آینده جهان

آنچه در پی از نظر شما می گذرد، یادداشتی است از منصور انصاری که در صفحه اول و چهارم روزنامه شرق روز پنج شنبه هجدهم مرداد چاپ شده و موضوع اسب زین شده مهیا برای تاخت و تاز به این معنی که همه مشکلات و دشواری ها در دولت سیزدهم حل شده و دولت چهاردهم سر حاضری آمده است را نقد می کند.

این یادداشت به محافلی اشاره دارد که وضع موجود را به وجود آورده و آن را مطلوب می دانند. جناح هایی که با علیرغم تمامی تلاششان در انتخابات دور چهاردهم ریاست جمهوری موفق نشدند کاندیدای مورد نظرشان را رئیس جمهور کنند پیشاپیش می خواهند بگویند پزشکیان نتوانست بر اسب زین شده و مهیا سوار شود و امور مملکت که مانع زدایی شده بود را اداره کند.

این یادداشت به کالبد شکافی طرح و نقشه و نقد اصولی محافلی می پردازد که کشور را با نگرش های جهان گریز و تقابل جوی خود در صحنه جهانی در مخمصه های سیاسی و اقتصادی انداخته اند و الان سعی می کنند نعل وارونه بزنند و در آینده ای نه چندان دور چنین جلوه دهند که هر نگرشی غیر همسو با آنان نمی تواند موفق شود و در عین حال به ابر دشواری ها و مشکلات پیش روی دولت چهاردهم اشاره دارد. این مطلب را همچنین می توانید مستقیما در روزنامه شرق با لینک https://www.sharghdaily.com/fa/tiny/news-939371 بخوانید.

منصور انصاری- روزنامه نگار

بعضی از محافل پر نفوذ برخوردار از ثروت، مکنت، رسانه و عوامل پر تحرک می گویند شرایط سیاسی و به ویژه اقتصادی برای پزشکیان رئیس جمهور دولت چهاردهم به مثابه «اسبی زین شده و مهیا برای تاخت و تاز» است، یعنی مسائل و مشکلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را دولت سیزدهم حل کرده و پزشکیان سر حاضری آمده است!

در این باب باید گفت اصولا در اقتصاد و اقتصاد سیاسی به دلیل سیال بودن تحولات جهانی در عرصه اقتصاد ملی اگر بتوان گفت هنوز اقتصادهای ملی موجودیت تام و تمام دارند و بدون این تحولات می توانند عمل کنند، هیچ اسب زین شده ای برای کشورها وجود ندارد. این اصطلاحات و تعابیر، جملات تبلیغاتی و بی پایه ای هستند که به جز خود گویندگان آنها که بشنوند و دلخوش شوند شنونده دیگری ندارد. محافلی که این پیام های تهی از واقعیت و نامناسب را انتشار می دهند می خواهند از همبن حالا و پیشاپیش دولت چهاردهم را در شرایطی که هنوز کارش را شروع نکرده بدهکار کنند تا بعدا بگویند دیدید ما یک اسب زین کرده در حوزه اقتصادی پویا و رشد یابنده توام با رونق کسب و کار تحویل دادیم، حالا ببینید چه تحویل مردم دادند؟

این محافل و این نوع نگرش بیش از هر کس و هر صاحب نظری می دانند چه بر سر اقتصاد کشور آورده اند، لذا به درستی پیش بینی می کنند که اگر وضعیت سیاست گذاری به ویژه در مناسبات بین الملل و تعاملات جهانی همین باشد که هست آینده ای نا امید کننده در پیش خواهد بود. این مبتکران انزوای جهانی، بسیار علاقمندند دولتی که مانند آنان نمی اندیشد و راه دیگری را می جوید در نهایت با اسبی بی یال و کوپال فروافتاده بر زمین مواجه شود.

این محافل که سالهاست با نوعی نگرش جهان گریزی وضعیت مملکت را چه به لحاظ سیاسی و چه اقتصادی و اجتماعی به شرایطی نامطلوب و ایستا و در کوچه ای با دیوارهای بلند عدم دسترسی به امکانات و موقعیت های عینا موجود جهان برای توسعه و پیشرفت مستقر ساخته اند از هم اکنون بر آن هستند تا شکست نگرشی غیر از آنچه خود هستند و با خود مغایر می دانند را با هلهله و شادی اعلام کنند.

این محافل، کار چندانی با تنگناهای زندگی مردم و معیشت توام با عسرت و دشواری ها آنان ندارند و در سایه قدرت طلبی های جناحی، با این بهانه که در نهایت آنها هستند که برای مردم افتخار و عزت و سربلندی به ارمغان می آورند، رقابت برای کسب قدرت را ادامه می دهند تا همچنان رانت و سودهای بدون زحمت تولید یا ایجاد اشتغال مولد را برای خود حفظ کنند و البته در مسیر این رقابت انحصاری بر آنند که منافع ملی به ورطه فراموشی و نابودی فروغلطد بی آنکه توجه نمایند تمامی شاخص های اصلی یک اقتصاد سالم و وضعیت زندگی و معیشت مردم در هم ریخته شده و اقتصاد از هر گونه پایداری و مقاومت تهی شده و در آستانه سقوط قرار گرفته است.

در این میان، اخلاق اجتماعی، شخصیت و هویت در سایه سودجویی بی رحمانه اقتصادی جایگاه متعارف خود را به نحو بی سابقه ای از دست داده، بین فعالان رانت جو و رانت خوار محو شده و از هر گونه ضابطه متداول مورد قبول جامعه دوری جسته است.

در وضعیت موجود، برای همین فعالان، سود بیشتر به هر قیمتی و به هر شکلی بدون توجه به حقوق اجتماعی و اقتصادی مردم خارج از ضوابط مقبول فعالیت های اقتصادی و بازرگانی، نشانه فراست، تیزهوشی و زرنگی شده و سالیان متمادی بیش از چهار دهه است که دسترسی به منابع ارزان دولتی در کانون رقابت های اقتصادی به عنوان یک اصل قرار گرفته است.

حتی عده ای از همین سودجویان می گویند «چرا دولت بخورد؟» و با اینکه می دانند دولت از خود چیزی ندارد می گویند «باید دولت را چاپید»! موضوع خلاقیت در سرمایه گذاری و نوآوری در تولیدات کشاورزی، خدمات، صنعت و معدن و نهایتا اقتصاد و بازرگانی در دام چاله سیاه این سیاست گذاری قرار گرفته و فعالان سودجویان مبشر این باورند که ابتکار عمل برای دست یابی بیشتر به منابع ارزان قیمت دولت یک فضیلت است نه رذالت.

در غلبه این وضعیت نامتعارف اسف بار بر اقتصاد کلان کشور، دست یابی به مولفه های قدرت سیاسی عمومیت یافته است و محافل ذی مدخل، کسب قدرت سیاسی را نه برای خدمت به کشور و مردم، بلکه برای تثبیت موقعیت و منافع اقتصادی خود می دانند.

در چنین شرایطی، فعالان بخش خصوصی سالم غیر وابسته به حاکمیت و قدرت های سیاسی خود را بی پناه می بینند و در جستجوی راهی برای برون رفت از منجلابی هستند که مولفه های قدرت سیاسی در ساختار اقتصاد ملی ایجاد کرده اند.

محافلی که از« اسب زین کرده برای دولت چهاردهم» سخن می گویند، طی سالیان متمادی گذشته یعنی بیش از دو دهه، عامدانه در تلاش بوده اند عرصه را برای سرمایه گذاری خارجی به بهانه های واهی سیاسی و نوعی کج اندیشی نسبت به تعاملات جهانی تنگ کنند تا امکان رقابت سالم بخش خصوصی منتفی و آنان که دسترسی قدرتمندانه و بلامنازع به منابع ارزان قیمت و رانتیه دولتی دارند همچنان در موقعیت انحصاری خود باقی بمانند.

با چنین رویکردها و اقداماتی از موضع قدرت سیاسی برتر نمی توان اسبی برای دولتی که فعلا سخن از حقوق مردم و بخش خصوصی اقتصاد و رفع موانع تعاملات جهانی می زند زین و مهیای تاخت و تاز کرد، مگر اسبی چموش و نافرمان که راکب خود را به سوی دره ای عمیق و مهجور می برد، دره ای بی انتها بدون راهی به بیرون و امروز!