رهیافتی به بارزترین ویژگی های وزیر جهاد کشاورزی دولت چهاردهم در مدت کوتاهی که آمده است
کشاورزی آینده جهان- جمعه 23شهریور 1403
منصور انصاری- روزنامه نگار
بالاخره پس از حرف و حدیث های بسیار و در پی مناقشات و بحث و جدل های فراوان متداول، حال با حدت و شدت بسیار یا دامنه برخورد متعادل در مقطع جابجایی دولت ها و در آستانه معرفی اعضای کابینه دولت چهاردهم، قرعه فال بر این افتاد که در روز چهارشنبه 31/ 05/ 1403، مجلس به صورت یک جا به وزرای پیشنهادی دکتر مسعود پزشکیان رای اعتماد بدهد. این در حالی بود که یکی از نمایندگان در صحن علنی خواستار رای گیری مجزا برای هر کدام از نمایندگان مجلس شد ولی همانطوری که همگان می دانند قالیباف رئیس مجلس با صراحت و با تغییر آئین نامه داخلی مجلس در پاسخ به عباس گودرزی نماینده بروجرد گفت، رای گیری از وزرا با برگه و یکجا انجام می شود که چنین نیز شد.
پیش از این، دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهور دولت چهاردهم به صراحت گفته بود هیچ یک از وزرای پیشنهادی بدون مشورت با سطوح عالی کشور به مجلس معرفی نشده اند. ایشان در همین گفتار موضوع «وفاق ملی» را به میان کشید و خواستار همراهی و همکاری مجلس با این شعار سیاسی شد. به هر حال، رئیس جمهور با این تعبیر و توصیف که وزاری پیشنهادی در جزء و کل و حتی یک مورد معرفی کم سابقه یک زن برای وزارت راه و ترابری تاییدیه دارد، گرچه یکی از تندورها این تایید بالادست را به نوعی دروغ پزشکیان برشمرد، وارد مجلس شد و با حمایت رئیس مجلس دوازدهم توانست برای همه اعضای کابینه خود باز هم در یک اقدام کم سابقه به صورت یکجا ولی با اعداد متفاوت رای اعتماد بگیرد.
غلامرضا نوری قزلجه هم به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی با 253 رای از 288 نماینده حاضر در مجلس رای اعتماد گرفت. از سوی دیگر گویا ایشان فرصت کمی داشته است که یک برنامه ویژه جدا از برنامه های کلی تدوین شده بالادست که بر نکات خاصی تاکید داشته باشد تدوین کند و به مجلس ارائه دهد، ولی با استفاده از بخش هایی از برنامه هفتم توسعه، برنامه ای 40 صفحه ای اعلام و آن را توسط حامیان خود در رسانه ها منتشر ساخت.
اصولا با ساختار رای دهی طبق آنچه توصیف شد نیازی هم به برنامه و حتی رای مخالف و موافق نمایندگان در میان نبود. ضرورت مشغول به کار شدن دولت چهاردهم و استقرار فوری یک دولت حسب مصلحت کلان کشور بعد از واقعه سقوط هلیکوپتر حامل رئیس جمهور دولت پیشین و کنار رفتن دولت سیزدهم به دلیل این حادثه ایجاب می کرد که هر چه زودتر وزرای جدید کار خود را آغاز کنند. از این گذشته، برنامه های چهار ساله و راهبردی برای زمانی است که کشور در وضعیت کاملا تثبیت شده و بدون بحران همه جانبه اقتصادی سیاسی باشد. در چنین وضعیتی که کشور با آن مواجه شده، پاسخ به عاجل ترین مسائل و برون رفت از مخمصه همه جانبه مبرم است زیرا اگر نگویم دولت در آستانه تقابل جویی و جنگی محتمل قرار گرفته بود و هنوز این وضعیت ادامه دارد باید گفت کشور با ضرورت استقرار یک دولت در وضعیت اضطراری مواجه است و این می تواند پاسخی برای کسانی که پیوسته و به صورت یک شبه برنامه برنامه می کنند باشد.
اصولا تحولات جهان و روند سیال و مداوم در حال تغییر وضعیت سیاسی اقتصادی جهان برنامه های ثابت با پیش بینی های فرضی و محتمل را منتفی کرده است. یعنی می توان گفت برنامه های توسعه دولت ها متغیری از شتاب و تغییرات مستمر صف بندی های سیاسی و اقتصادی در صحنه جهانی است. با این توصیف و تفسیر، وزیر جهاد کشاورزی وارد میدان اجرا و عمل شد. با اینکه دکتر نوری قزلجه از همان ابتدا و در نشست تودیع وزیر سابق یعنی نیکبخت، هنگام گرفتن کلید طبقه شانزدهم روز پنج شنبه 01/06/1402 با بیان سخنان کوتاهی به صراحت گفته بود در پی تغییر افراد و اشخاص و جایگزینی برای آنان نیستم، به فاصله کمی اقدام به تغییرات و جایگزینی هایی کرد که رنگ و بوی سیاسی مشهودی داشتند و از معاونان خود، ابتدا هوشنگ محمدی را به دلیل حمایت از جلیلی و داشتن مسئولیت سیال مردمی این کاندیدای رقیب دکتر پزشکیان به شرکت مادر تخصصی فرستادند که مدتی گوشه نشینی و عزلت را تجربه کند.
وزیر دولت چهاردهم، سه شخصیت دیگر از جمله دکتر شیرزاد که مورد غضب بیجا یا نابهنگام وزیر پیشین نیکبخت قرار گرفته بود را ابقا نکرد و سلامی، رئیس قبلی شرکت پشتیبانی را آورد.
دو مسئول دیگر، یکی فصاحت که ایشان هم از یکی دیگر از کاندیداهای ریاست جمهوری دولت چهاردهم که مداوم می گفت تا آخر می مانم و نماند حمایت می کرد ر و همچنین رئیس مجموعه شرکت های اقماری که برکنار شده بود را بلاتکیف گداشته است. گرچه از بدنه این مجموعه، شخصیتی کارآشنا و با تجربه که به عنوان سرپرست انجام وظیفه می کند را حفظ کرده است.
ایشان در همان روزهای اول، تغییراتی که گفته بود انجام نمی دهم را با کنار گذاشتن شاهرخ رمضان نژاد که البته بسیار محافظه کار و محتاط بود و می خواست موقعیت خود را حفط کند، با جایگزینی یکی از نزدیکان خود شروع کرد.
به نطر نمی رسد که موضوع مذموم جایگزینی های اتوبوسی مینی بوسی از میان برود و تجارب اندوخته شده در هر قسمت به بهانه های سیاسی یا سلیقه ای در جابجایی وزرا، بر خلاف آنچه در تمامی کشورهای دنیا مورد استفاده قرار می گیرد بر باد خواهد رفت. رویکردی که وزرای جدید می گویند وقتی خوب می توانم کار کنم که در اطرافمان رفقای خودمان باشند حتی اگر شده دو برادر زن، یکی در حراست و دیگری رئیس دفتر و فامیل دیگری مستقر در امور مالی حوزه وزارتی که رسوایی در پی داشت و یا شکل های دیگری به این شعارها جامه عمل بپوشند.
از این گذشته که این تغییرات در رابطه با معاونت ها- حتی موفق ترین هایشان، مانند معاونت زراعت یا دام و طیور در دو بخش تولیدی عمده و مهم کشاورزی تا چه حدی دامنگیر خواهد شد باید به برخوردهای وزیر، نوری قزلجه بعد از نشست پنج شنبه یعنی آغاز به کار ایشان اشاره ای گذرا داشته باشم:
اولین و مهم ترین موضوعی که وزیر جهاد کشاورزی دولت چهاردهم در پنجم شهریور به آن پرداخت تاکید به ضرورت پرداخت مطالبات گندم کاران بود که در مصاحبه های متعدد دیگر بر این موضوع حاد و مهم اشاره کرد. تا اینکه از سوی سعید راد در 21 شهریور خبر آمد که بالغ بر 160 همت و 750 میلیارد تومان از طلب گندمکاران تاکنون پرداخت شده است.
گفتنی است علاوه بر این خبر که از سوی شرکت بازرگانی دولتی اعلام شد، سهرابی مسئول طرح محوری گندم به عبور خرید تضمینی گندم از مرز 11.9 میلیون تن اشاره کرده است. به عبارتی، نوری قزلجه علاوه بر توانایی در تامین مطالبات بخش عمده و اصلی پول گندم کشاورزان که وعده داده بود تا پایان مهر ماه آنچه خریداری شده پولش پرداخت می شود، موضوع تداوم خرید تضمینی گندم را نیز با قدرت دنبال کرد. البته از مجموع گندم خریداری شده که مبلغ آن به 210 همت بالغ می شود تا 21 شهریور ماه بالغ بر 161 همت پرداخت شده است، ولی این اتفاقات نشان می دهد نوری قزلجه همچون بعضی از وزرای سلف خود به تولید گندم و حمایت از گندمکاران باور دارد.
گفتنی است وزیر نوری در مورد تعیین قیمت گندم قبل از شروع کاشت پاییزه نیز با اقتدار عمل کرد و به رغم غیبت غیر موجه وزیر اقتصاد و رئیس سازمان برنامه و بودجه در دومین نشست شورای قیمت گذاری محصولات کشاورزی، شنبه 17 شهریور ماه که کاج پرس نیز نقدی بر این بی توجهی و عدم مسئولیت پذیری نوشت، روز 18 شهریور ماه 1403 به صدا و سیما رفت و قیمت هر کیلو خرید تضمینی گندم از کشاورزان گندمکار را 20 هزار و 500 تومان اعلام کرد. گرچه تشکل های مرتبط رقمی بیش از این مقدار را پیشنهاد و مطالبه کرده بودند ولی این هم یک اقدام مقتدرانه کم سابقه بود که نوری قزلجه انجام داد و اعلام کرد، موضوعی که در سال گذشته با فاصله چند ماه از فصل کاشت پاییزه صورت گرفت.
بعد از این ویژگی های مدیریتی که نشان از توانایی ایشان می دهد، اشاره مداوم وی از وقتی که وزارت را از نیکبخت تحویل گرفته، بر مشارکت کشاورزان و همراهی و همسویی با تشکل ها برای پیشبرد امور است.
البته باید گفت وزرای پیشین، از جمله نیکبخت و پیشتر از ایشان ساداتی نژاد نیز، هرچند سرنوشت نامطلوبی داشت، پیوسته بر نقش تشکل ها تاکید داشته اند، لذا باید آخر کار را دید.
اگر نوری قزلجه بخواهد این اتکا به تشکل ها را توام با تغییرات ساختاری و بنیادی در آنها و شرح وظایفشان تعریف کند می توان امیدوار بود که نقش آنها تعیین کننده باشد، ولی اگر قرار باشد همچون سالیان متمادی گذشته، تشکل ها همچنان به عنوان مقسم نهاده ها و کنترل کنندگان قیمت فراورده هایشان به زیان خود و به نفع دولت انجام وظیفه کنند و فقط ابزاری برای تثبیت موقعیت وزیر جهاد کشاورزی، چه در حوزه تولید و به هر میزان که دولت و از بالا می خواهد و چه تنظیم بازار که به بالادستی ها بگوید گوشت مرغ و تخم مرغ و سایر فراورده های دام و طیور را ارزان یا تثبیت کردیم باشند، وجودشان دستوری و برای بهبود تولید بی حاصل خواهد بود. به عبارتی، اگر وزیر دولت چهاردهم بدون توجه و غافل از فرایند پیچیده تولید و بازار و صادرات و واردات و البته نگهداشتن تولید کنندگان در حاشیه زیان یا سودی اندک و بخور و نمیر، شیوه ای که سالیان متمادی است ادامه دارد عمل کند، تولیدات کشاورزی درجا خواهد زد و نتیجه ای چشمگیر حاصل نخواهد شد.
نوری قزلجه باید طرحی نو با تغییر وظیفه تشکل ها در دو بُعد تولید و بازرگانی داخلی و خارجی و غلبه بر بازارهای صادراتی در قالب اتحادیه های گمرکی و یا صادراتی متکی بر پروتکل های عمده میان همسایگان در اندازد و با شعارهایی که رئیس جمهور مسعود پزشکیان در مورد تعاملات جهانی و گشایش در اف ای تی اف گفته است، کشاورزی کشور را به شیوه ای متفاوت و نو اداره کند، وگرنه باید گفت « نه خانی آمد و نه خانی رفت».
در پایان باید گفت؛ علاوه بر تاکید بسیار زیاد ایشان بر ارتقاء نقش تشکل های بخش خصوصی و تحول در عرصه صنایع غذایی، دکتر نوری قزلجه با حضور موثر و متواضعانه خود در چهارمین همایش روز ملی تشکل ها با شعار «تشکل های اقتصادی راهبران توسعه» با اعطای لوایحی به مدیران تشکل های ملی تولیدی کشور نشان داد به اعتلاء و پیشرفت تعاونی های تولیدی می اندیشد و این اقدام، آن هم در آغاز کار ایشان را باید به فال نیک گرفت و پاس داشت.
نکته بسیار مهم دیگر اینکه، رسانه های تخصصی بخش کشاورزی با بیش از 35 سال ممارست و تمرین در دفاع از کیان کشاورزی پیشرو، مدرن و تحول خواه توانسته اند نقش دوران سازی در این عرصه ملی داشته باشند. لذا وزیر جهاد کشاورزی دولت چهاردهم باید عمیقا این سرمایه ملی بی بدیل در ایجاد اندیشه و انتشار تفکرات جدید در بخش کشاورزی، مبتنی بر بیش از 700 سال تجربه خبرنگاران، دبیران، سردبیران و مدیران مسئول آنها را دریابد و برای کشاورزان و کشاورزی بی پناه و تنها افتاده مملکت حفظ و حراست کند.
در شبکه های اجتماعی ما را دنبال نمایید:
