بهره برداری از یک ظرفیت فراموش شده، دستاوردی قابل تأمل
کشاورزی آینده جهان- هفدهم آبان
حجت اله انصاری (جابری)
در تمام کشورهای دنیا ذخایر ژنتیک گیاهی و دامی یک سرزمین و جغرافیای سیاسی یک سرمایه ملی زاینده و قابل اتکا به شمار می رود. چند سالی است به دلیل تجاری شدن بسیاری از گیاهان دارویی به جز زعفران که برجسته بود، به تدریج موضوع حفظ و حراست از ژنتیک آنان و تعریف فون و فلور در منابع طبیعی به برنامه ها و سیاست های وزارت جهاد کشاورزی فراروییده است. موضوعی که توسط یکی از مدیران متخصص و با تجربه، احیاء و گسترش یافته و منابع مالی خوبی برای بسیاری از روستاییان و کشاورزان روستایی فراهم ساخته است بی آنکه دولت هزینه چندانی کند.
این دستاورد در عرصه گیاهان دارویی را باید به حساب سیاست گذاری درست و سازمان یافته ای گذاشت که جمع آوری و عرضه گیاهان دارویی را از حالت پراکنده و سنتی به حوزه صادرات اسانس و عصاره گیری کشانید و ارزش واقعی این محصولات برگرفته از طبیعت را ارتقا داد.
حال در هشتم آبان ماه خبری انعکاس یافت که تفاهم نامه ای سه جانبه میان شرکت سینا فن آوران ماندگار وابسته به پژوهشگاه ابن سینا، موسسه تحقیقات علوم دامی و معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی منعقد شده که هدف از این تفاهم نامه تکثیر و حفظ نژادهای بومی در معرض انقراض کشور است.
باید گفت به واقع به دلیل تجاری بودن نژادهای وارداتی به دلیل اصلاح نژادی که روی آنها صورت گرفته بود، این غفلت تاریخی در مورد دام های بومی کم بازده به وجود آمد و دام هایی عمدتا مانند هلشتاین، جرسی، مونته بیلیارد، برون سوئیس، شاورله، بلژیم بلو و ... میدان دار دامپروری ایران شدند به گونه ای که توجهات و سرمایه گذاری های بخش خصوصی را به دلیل مقرون به صرفه بودن تولیدات آنان اعم از تلیسه، شیر و نهایتا گوشت به خود جذب می کرد و البته بازار را نیز همین نژادها در اختیار داشتند.
با این وصف مسلم است که تولید تجاری شیر و گوشت به سمت نژادهای پر بازده می رود، لذا این دولت ها یا موسسات دولتی هستند که در مسیر انجام امر ملی حمایت از نژادهای بومی اصلاح نشده، اصلاح و بهره گیری از پتانسیل های ژنتیکی آنها و البته بحث هایی چون آمیخته گری با اهداف تجاری و حفظ ذخایر ژنتیکی دام های بومی را دنبال و برای این هدف اعتبارات لازم را تامین می کنند.
در همین راستا، دکتر محمد مهدی نادری مدیرعامل شرکت سینا فناوران ماندگار می گوید: هدف اصلی ما از این تفاهم نامه، شناسایی و افزایش جمعیت نژادهای گاو بومی در معرض انقراض است و بر اساس این تفاهم نامه، ابتدا موسسه تحقیقات علوم دامی نژادهای بومی مذکور را شناسایی کرده و پس از تاییدیه مرکز اصلاح نژاد دام کشور ما قادر خواهیم بود از این نژادها جنین تولید نموده و جمعیت آنها را تقویت نماییم.
نکته حائز اهمیت این است که ایشان با اشاره به مزایای نژادهای بومی نسبت به نژادهای خارجی می گوید: نژادهای بومی بعضا به برخی بیماری ها مقاوم ترند و برخی از آنان مانند نژاد سیستانی می تواند از علوفه های کم ارزش زیست بوم خود مانند خارشتر که برای سایر نژادها قابل مصرف نیست استفاده کنند.
ایشان می افزاید: همچنین بعضی از این نژادهای بومی نسبت به شرایط زیست محیطی خود اعم از گرما و رطوبت بالا، بادهای موسمی، گرد و خاک و سرمای شدید بسیار مقاوم هستد. با این توصیف و در صورت تحقق مفاد این تفاهم نامه می توان گفت در چارچوب سیاست های وزارت جهاد کشاورزی یک دستاورد ماندگار در حوزه تثبیت یکی از سرمایه های دامی کشور حاصل شده است.
در شبکه های اجتماعی به ما بپیوندید:
