یکشنبه, ۲۸ بهمن ۱۴۰۳

سياسي کاري با گندم؛ مانع توسعه کيفي توليد آن است

 

 

 

 

کشاورزی آینده جهان-24/ 10/ 1403

 

منصور انصاری

آنچه در پی از نظر شما خوانندگان عزیز می گذرد قسمت هایی از سرمقاله مجله صنایع زیرساخت های کشاورزی شماره 270، تیرماه 1403 می باشد که یک موضوع اساسی یعنی دخالت های کاهنده و بازدارنده سیاسی کاران و مقامات سیاسی در تولید گندم را مورد نقد سازنده قرار داده است و به لایه های زیرین این اعمال نفوذهای سیاسی در تولید گندم اشاره ای صریح و روشن دارد.

 

 

«توليد گندم به عنوان يک محصول راهبردي براي ايجاد امنيت غذايي در عرصه محدوديت هاي اقليمي و کم آبي با مشکلات و موانع بسياري مواجه است. به عبارتي، يکي از چالش هاي عمده توليد گندم دگرگوني در شرايط اقليم است، آن هم در سرزميني خشک و نيمه خشک مانند ايران که طي نيم قرن اخير و به تدريج با بحران کمبود آب و کاهش قابل توجه سطح سفره هاي آب زيرزميني روبرو بوده است.

در واقع، ميزان برداشت بيش از ذخيره و نفوذ آبهاي سطحي در سفره هاي آب زيرزميني بوده و اين رخداد را بايد بيش از آنکه اقليمي و طبيعي دانست به عنوان امري سياسي و با نگرش «تا توان داريم بکاريم و برداشت کنيم» بدون اينکه به علوم هيدرولوژي يا دانش هاي کاربردي افزايش بهره وري تکيه کنيم ايجاد شده است. يعني سمت توليد گندم به عنصر اساسي توليد يعني بهره گيري از آب با کمترين برخورداري از تکنولوژي سامانه هاي نوين آبياري يا روش هاي ديگر تکنولوژي مصرف آب بوده است، لذا با اولين شرايط خشکسالي و کاهش بارندگي ها معادله برداشت و ذخيره در سفره هاي آب زيرزميني به نفع برداشت با ناترازي مواجه شده است.

گسترش چاه هاي غير مجاز بالغ بر 450 هزار حلقه در سراسر کشور وضعيت نگران کننده اي را براي حکمراني آب و مديريت کلان آن ايجاد کرده است. به عبارتي توليد کلان گندم به عنوان يک محصول راهبردي به لحاظ ناتواني در حکمراني علمي آب کشور در مضيقه و دشواري است.

اگر نيک بنگريم، اين خطر براي توليد گندم متاثر از سياسي کاري و اعمال نفوذ سياستمداران و نمايندگان مجلس است که با حمايت از اين يا آن کشاورز زمينه هاي حفر چاه هاي عميق غير مجاز را فراهم مي سازند!

گذشته از موضوعاتي از اين قبيل که در سطح خُرد سياسي کاري و اعمال سياست هاي جانب دارانه جاي مي گيرد، موضوع «شتاب در کاشت گندم به هر قيمتي» نيز در حوزه سياسي کاري آن دسته از سياست مداراني قرار دارد که از کشاورزي کمتر اطلاعي دارند.

حال آنکه، آن دسته از متخصصان و صاحب نظراني که مبناي توليد گندم را علوم در رشته هاي مختلف و مرتبط با کشاورزي مي دانند بدون آنکه بر بحث محدويت کاشت تکيه کنند بر اين باور هستند که مي توان با بهره گيري از بذور مناسب براي هر اقليم، ميزان کوددهي و ترکيبي از انواع کودها، افزودن مواد تقويت کننده و عناصر شيميايي به خاک در چارچوب علوم خاک ورزي که موجب پايداري خاک مي شود و به کارگيري ماشين ها، ادوات و دنباله بندهاي مدرن در تمام دوره کاشت، داشت و برداشت گندم و همچنين ايجاد پيوندي زنده و کاربردي ميان نتايج تحقيقات و توليد، توام با آموزش و ترويج مداوم با نگرش انتقال دانش روز به مزارع گندم، ضمن جلوگيري از کاهش سطح سفره هاي آب زيرزميني حتي اين ذخاير را به عنوان ذخاير تجديد پذير در مواردي احيا کرد.

نبايد موضوع گندم را فقط از منظر سياسي ديد و مدام در کار کارشناسان دخالت کرد. گندم و توليد کيفي آن در ایران با اتکا به علوم جديد به مراحل اوليه پايداري و تثبيت رسيده است. کافي است دولت ها و سياستمداران، تصميم گيران و تصميم سازان اقتصاد کلان کشور به عرصه هاي حمايتي و اعطاي اختيارات بيشتر براي کارشناسان توجه کنند و بگذارند خود آنان توليد و نياز کشور را تنظيم و حتي اگر لازم ديدند براي تامين ذخاير استراتژيک، گندم وارد کنند.

بايد گفت بسياري از کشورهاي پيشرفته که با نظام سرمايه داري اداره مي شوند حمايت از کشاورزي را از قاعده رقابت هاي متداول اقتصادي و بازرگاني، استثناء و جدا مي دانند و سعي کرده اند با اعطاي سوبسيد به اين بخش اقتصادي، ضمن حفظ و حمايت از محيط زيست، کشاورزي کشور خود را سر پا نگه دارند.»

 

 

در شبکه های اجتماعی به ما بپیوندید:

t.me/kajpress00

instagram.com/kajpressnews 

ble.ir/@kajpress_ir

eitaa.com/kajpress

 

 

 

  

 

 

33561927783576807403

  

تمامی حقوق مادی معنوی سایت محفوظ است .