اخبار کشاورزی
شیلات ایران در مسیر تحول و نوآوری
17 یهمن 1402
کشاورزی آینده جهان- تحریریه
طی سال گذشته، سازمان شیلات ایران یکی از پر خبرترین سازمان های دولتی بود که قصد داشت با انتشار اخبار تولید در زمینه های مختلف پرورش ماهی در آب های داخلی و در قفس های نصب و راه اندازی شده آبهای ساحلی، همچنین گسترش صید و صیادی در آبهای آزاد، پابه پای سایر مواد پروتئینی غیر شیلاتی، آرامشی در بازار عرضه فراورده های آبزی پروری به عنوان یک غذای سالم ایجاد کند و گامی در جهت موضوع راهبردی امنیت غذایی بردارد.
آنچه در پی می خوانید، تلاشی برای انعکاس مهم ترین اقدامات سازمان شیلات ایران است که شامل ارائه آمار و ارقام افزایش تولید، توسعه صید و صیادی و آبزی پروری، بازسازی ذخایر آبزیان و خوداتکایی در این عرصه در جهت ارزان سازی فراورده های آبزیان و محصولات تجاری آن برای مردم است.
در این گزارش مختصر همچنین تلاش شده است زیربخش های اصلی فعالیت های این سازمان برای بهره گیری بهینه از دانش و افزایش ضریب نفوذ پذیری یافته های جدید علمی در عرصه های مختلف شیلاتی، ساماندهی صدور مجوزهای آبزی پروری با هدف جذب سرمایه گذاری در این زمینه و در نهایت و مهم تر از همه، توسعه فرهنگ مصرف بیشتر فراورده های شیلاتی و آبزیان، از نظر شما خوانندگان عزیز بگذرد.
افزایش تولید آبزیان
در این بخش از گزارش، کل تولیدات شیلاتی در سال 1401 بالغ بر 1.352.000 تن برآورد شده که از این رقم 601 هزار تن آبزی پروری و 751 هزار تن صید می باشد.
- میزان اشتغال در زیر بخش شیلات 249 هزار نفر گفته شده که حدود 136 هزار نفر در بخش صید و 113 هزار نفر در حوزه آبزی پروری اشتغال دارند.
- متوسط سرانه عرضه آبزیان در کشور حدود 14.1 کیلو گرم
- میزان گرم پروتئین مصرفی آبزیان در سبد روزانه خانوار، حدود 7.14 گرم در روز
- افزایش سرمایه گذاری در حوزه فعالیت های شیلاتی از حدود 2200 میلیارد تومان در سال 1400 به بیش از 11800 میلیارد تومان در سال1401 (رشد 440 درصدی).
لازم به ذکر است که بر اساس برنامه های توسعه ای تعریف شده در افق برنامه هفتم توسعه، حدود 85 هزار میلیارد تومان تسهیلات کم بهره مورد نیاز می باشد.
- افتتاح تعداد 154 پروژه شیلاتی در هفته دولت (در سال 1402) در 20 استان کشور با افزایش تولید 16800 تن و ایجاد اشتغال مستقیم حدود 1800 نفر با سرمایه گذاری بالغ بر 2500 میلیارد تومان با ارز آوری حدود 874 هزار دلار
- افتتاح 142 پروژه شيلاتي در 27 استان كشور با اعتبار 69 هزار و 988 ميليارد ريال در دهه فجر انقلاب اسلامي سال 1402 در سطح 10 هزار و 987 هكتارکه موجب توليد 11 هزار و 670 تن آبزي و اشتغال زایی 11 هزار و 66 خانوار، شامل 2 هزار و 706 نفر به صورت مستقيم و 4 هزار و 942 نفر به صورت اشتغال غيرمستقيم خواهد شد.
صید و صیادی
بخش دیگر گزارش سازمان شیلات به توسعه صید و صیادی در کشور اختصاص دارد که در این قسمت از توسعه صید در آب های غرب اقیانوس هند با تولید 194 هزار تن و تعداد 800 شناور صیادی با پرچم کشور جمهوری اسلامی ایران خبر داده شده است.
- پرداخت حق عضویت معوق IOTC پس از 16 سال، در دولت سیزدهم بالغ بر 2 میلیون دلار پرداخت جهت تثبیت فعالیت در اقیانوس هند
- واگذاری مدیریت و بهره برداری 46 بندر صیادی از 70 بندر صیادی به اتحادیه های صیادی و
- مشارکت جامعه صیادی شمال و جنوب کشور در اجرای پروژه های پرورش ماهی در دریا (قفس) از دیگر بخش های قابل توجه این گزارش هستند.
آبزی پروری و برتبه زرین سازمان شیلات ایران در تولید ماهی قزل آلای جهان
در این بخش از گزارش سازمان شیلات در مورد افزایش سهم آبزی پروری از کل تولیدات شیلاتی طی دهه گذشته می خوانیم که شامل:
- رتبه اول تولید ماهی قزل آلا در جهان
- ایجاد 4 مرکز تکثیر ماهیان دریایی توسط بخش خصوصی
- اجرای مگا پروژه های شیلاتی در قالب 3 شرکت بخش خصوصی در راستای پرورش ماهی در دریا (قفس) و
- همکاری و مشارکت بنیاد برکت در قالب تفاهم نامه مشترک جهت توسعه فعالیت های آبزی پروری خرد و دو منظوره با پیش بینی اعتباری بالغ بر 5 هزار میلیارد تومان می باشد.
بازسازی ذخایر آبزیان
بازسازی ذخایر آبزیان سرفصل دیگری از گزارش سازمان شیلات است که در آن به:
- تولید و رهاسازی بیش از 370 میلیون قطعه از انواع آبزیان (ماهی و میگو) در دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان در سال 1401 و
- نصب و استقرار بیش از 5000 سازه بتنی زیستگاه مصنوعی در دریا (استان های جنوبی کشور) در سال های 1400 و 1401 (معادل 50 درصد سازه های استقرار یافته تاکنون) اشاره شده است.
خوداتکایی در تولیدات آبزیان
- خود اتکایی 85 درصدی تجهیزات پرورش ماهی در دریا (قفس) و درخواست ممنوعیت واردات به صورت رسمی از مراجع قانونی
- خود اتکایی 100 درصدی در تولید خوراک میگوی پرورشی (به جز غذای لاروی میگو که کمتر از 1 درصد از خوراک میگو را تشکیل می دهد)
- خود اتکایی بالغ بر 70 درصدی در تولید تخم چشم زده ماهی قزل آلا و کاهش وابستگی، با تولید 323 میلیون قطعه در داخل و واردات به میزان139 میلیون قطعه
ارزان سازی آبزیان و محصولات شیلاتی
- تسهیل گری در واردات نهاده هایی که در کشور تولید نمی شوند و یا کمبود تولید داریم
- تسهیل گری در واردات تون ماهیان
- واردات هدفمند
- مدیریت هزینه تولید و عرضه با توسعه زنجیره های ارزش محصولات شیلاتی
- انعقاد تفاهم نامه با سازمان شهرداری ها و دهیاری دها
- عرضه مستقیم و توسعه بازار های تخصصی با استفاده از تفاهم نامه مذکور
توسعه فرهنگ آبزی مصرفی
- برگزاری بزرگ ترین نمایشگاه بین المللی و صنایع وابسته و ثبت در تقویم جهانی نمایشگاه ها جهت حرکت به سمت ایجاد هاب نمایشگاهی در منطقه
- برگزاری بیش از 20 جشنواره استانی طبخ آبزیان در راستای ترویج فرهنگ آبزی مصرفی
- رواج محصولات فرآوری شده آبزیان در منوی رستوران های درون و بین شهری به خصوص کوبیده ماهی در استان قم
تجارت آبزیان
- افزایش صادرات آبزیان به کشورهای اوراسیا، اروپا و آمریکای جنوبی به میزان 181 هزار تن و ارز آوری بیش از 605 میلیون دلار
- کاهش محسوس واردات آبزیان از 70 هزار تن سال 1399 به 12 هزار تن در سال 1401
- صادرات 37 هزار تن میگو به ارزش 180 میلیون دلار در سال 1401 (میگو دومین محصول صادراتی بخش کشاورزی در هشت ماهه سال 1402 به ارزش 28 میلیون دلار )
- صادرات 14 تن خاویار و بدل خاویار به ارزش حدود 4 میلیون دلار در سال 1401
افزایش ضریب نفوذ دانش در فعالیت های شیلاتی
- بر اساس ارزیابی سازمان اداری و استخدامی کشور، در سال 1401 سازمان شیلات ایران در اثر بخشی ارتقاء شاخص بهره وری با 85 درصد، رتبه اول در بین کلیه دستگاه های اجرایی کشور در سال 1401 را کسب نموده است.
- باز طراحی و ساخت قفس های غوطه ور پرورش ماهی در دریا (TLC) توسط دانشگاه امام حسین (ع)
- تولید 320 تن خمیر ریز جلبک اسپیرولینا
ساماندهی صدور مجوزهای تولید آبزیان
- ساماندهی صدور کلیه مجوزهای شیلاتی اعم از صید و صیادی، آبزی پروری و بازار در درگاه ملی صدور مجوزهای الکترونیک
