اخبار کشاورزی

اولویت های راهبردی در برنامه های وزارت جهاد کشاورزی

 پنج شنبه نوزدهم بهمن 1402

کشاورزی آینده جهان- فرانک مسعودی:

وزارت جهادکشاورزی در چارچوب تامین پایدار غذا و محصولات اساسی کشاورزی کشور علاوه بر انعکاس اخبار فعالیت ها که در کاج پرس کشاورزی آینده جهان بخش عمده ای از این اخبار بدون تفسیر و اظهارنظر آنگونه که گفته شده منعکس ساخته است اخیرا سندی در مورد اولویت های راهبردی این وزارتخانه تهیه و تدوین شده توسط مرکز روابط عمومی انتشار داده است که برای ارزیابی از سیاست های کلی این وزارتخانه و صاحب نظرانی که می خواهند از چشم انداز کشاورزی مملکت آگاه شوند قابل توجه است.

این اولویت های راهبردی در 13 برنامه تدوین و به شرح ذیل اعلام شده اند:

1- برنامه خوداتکایی در تامین غلات اساسی کشور 2- برنامه کمی و کیفی باغات و سطوح گلخانه ای 3- برنامه تنظیم بازار و افزایش ذخایر راهبردی در کشاورزی 4- تامین، تدارک و توزیع مناسب هسته های اولیه تولید (کود، سم و بذر) 5- دانش بنیان سازی بخش کشاورزی 6- برنامه توسعه واحدهای گلخانه ای و شهرک های کشاورزی 7- برنامه پیشرفت درون زا و برون نگر محیط های عشایری 8- برنامه توسعه سامانه های نوین آبیاری با هدف افزایش بهره وری آب بخش کشاورزی 9- برنامه تامین مالی و افزایش سرمایه گذاری در بخش کشاورزی 10- برنامه افزایش تولید محصولات دامی 11- برنامه توسعه فعالیت های آبزی پروری و پرورش ماهی در قفس، 12- برنامه رصد و پایش مداوم کانون های ورود و شیوه بیماری های واگیر طیور و 13- برنامه اجرای عملیات حفاظت از منابع طبیعی که هر کدام از این برنامه ها به تفصیل و حسب آمار اعلام شده اند.

گفتنی است آمار اعلام شده و نسبت پیشرفت برای تحلیل از دستاوردها می تواند حائز اهمیت بسیار باشد که توجه شما را به آنها جلب می کنیم.

در برنامه خوداتکایی در تامین غلات اساسی کشاورزی، عنوان اقدامات به شرح زیر (ابجد) آمده است:

الف) تصویب طرح تأمین پایدار غذایی اساسی کشور مبتنی بر الگوی کشت در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی

رشد 22.8 درصدی تولید غلات اساسی کشاورزی (گندم، جو، برنج سفید و ذرت دانه‌ای) (سال زراعی): میزان تولید غلات (گندم، جو، برنج سفید و ذرت دانه‌ای) از 17.3 میلیون تن در ابتدای دولت به 21.26 میلیون تن رسیده است.

بهبود 4.5 میلیون تنی تراز وزنی واردات محصولات کشاورزی در 12 ماهه سال 1401: تراز وزنی غذا (واردات- صادرات) بخش کشاورزی در 12 ماهه سال 1400 بالغ بر منفی 22 میلیون و 17هزار تن بوده که این میزان در 12 ماهه سال 1401 به منفی 17 میلیون و 440 هزار تن رسیده است.

رشد 3.5 واحد درصد ارزش افزوده بخش کشاورزی در12ماهه سال ۱۴۰۱: ارزش افزوده بخش کشاورزی با احتساب قیمت ثابت سال 1390 در12 ماهه سال 1400 (2.4-) بوده که این میزان در 12 ماهه سال 1401 (1.1) رسیده است.

افزایش 9 درصدی تولید محصولات صنعتی زراعی (سویا، کلزا، پنبه، نیشکر، دانههای روغنی و....): تولید محصولات صنعتی از 13.2 میلیون تن در ابتدای دولت به 14.4 میلیون تن رسیده است.

ب) اجرای برنامه توسعه مکانیزاسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی با اتکاء به فناوری‌های دانش بنیان

افزایش ضریب مکانیزاسیون به میزان یک دهم اسب بخار در هکتار: ضریب مکانیزاسیون بخش کشاورزی از 1.9 اسب بخار در هکتار ابتدای دولت به 2 اسب بخار در هکتار رسیده است.

رشد 25 درصدی تحویل تراکتور: تحویل انواع تراکتور زراعی و باغی از 16 هزار فقره در ابتدای دولت به 21 هزار فقره در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 300 درصدی تعداد پهپادهای بخش کشاورزی: تعداد پهبادهای بخش کشاورزی از 50 دستگاه در ابتدای دولت به 200 دستگاه در پایان سال دوم دولت رسیده است.

ج) اجرای برنامه جامع خوداتکایی در تولید گندم

1افزایش 122 درصدی خرید تضمینی گندم: میزان خرید تضمینی گندم از 4 میلیون و 500 هزار تن در ابتدای دولت سیزدهم به 10 میلیون تن ( سال زراعی142-1402) رسیده است.

در برنامه بهبود کمّی و کیفی باغات و سطوح گلخانه‌ای کشور آمده است:

الف) اجرای طرح شناسنامه‌دار کردن باغ‌ها

شناسنامهدار شدن 40 هزار واحد بهره‌برداری زیربخش باغبانی برای اولین بار

ب) تدوین طرح حمایت از توسعه سطح زیرکشت گیاهان دارویی (تخصیص زمین و تسهیلات به طرح‌های مرتبط با تولید گیاهان دارویی)

شامل افزایش 10 درصدی سطح زیرکشت گیاهان دارویی که سطح زیر کشت گیاهان دارویی از 254 هزار هکتار در ابتدای دولت به 280 هزار هکتار در پایان سال دوم دولت رسیده است.

ج) نوسازی باغ‌های مثمر کشور (تشکیل کارگروه ویژه) شامل:

افزایش 7.7 درصدی تولید محصولات باغبانی: تولید محصولات باغی از 24 میلیون و 403 هزار تن در ابتدای دولت به 26 میلیون و 293 هزار تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 10.5 درصدی تولید میوه‌های نیمه گرمسیری: میزان تولید میوه‌های گرمسیری از 8 میلیون 915 هزار تن در ابتدای دولت، به 9 میلیون و 857 هزار تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 31 درصدی تولید میوه‌های گرمسیری: میزان تولید میوه‌های گرمسیری از 208.5 هزار تن در ابتدای دولت به 273.4 هزار تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.

د) اجرای برنامه جامع افزایش سطح زیرکشت گلخانه‌ای کشور( ابلاغ شده)

افزایش 39 درصدی تولید محصولات گلخانه‌ای: تولید محصولات گلخانه‌ای از 3.1 میلیون تن در ابتدای دولت به 4 میلیون و 319 هزار تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 12.5 درصدی احداث گلخانه: سطح کل گلخانه‌ای احداث شده و درحال احداث از 20 هزار و 669 هکتار در ابتدای دولت به 23 هزار و 238 هکتار در پایان سال دوم دولت رسیده است.

زیر بخش های برنامه تنظیم بازار و افزایش ذخایر راهبردی بخش کشاورزی عبارتند از:

الف) تقویت زنجیره ارزش محصولات کشاورزی با افزایش 20 درصدی ظرفیت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی:

میانگین افزایش ظرفیت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی از 5 میلیون تن در ابتدای دولت به 6 میلیون تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.

برنامۀ تامین، تدارک و توزیع مناسب هسته‌های اولیه تولید (کود، بذر و سم) شامل:

الف) تأمین و توزیع کودهای یارانه‌ای از طریق تشکیل کمیته ویژه در وزارت جهادکشاورزی

افزایش 28 درصدی تأمین، تدارک و توزیع کودهای یارانه‌ای: میزان تأمین، تدارک و توزیع کودهای یارانه‌ای از 2میلیون و 500 هزار تن در ابتدای دولت به 3 میلیون و 200 هزار تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.

همچنین افزایش 66 درصدی ذخیره استراتژیک کودهای یارانه‌ای در ابتدای کشت پاییزه، که میزان ذخیره کودهای یارانه‌ای از 438 هزار تن در کشت پاییزه سال اول دولت به 726 هزار تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.

در برنامه دانش بنیان سازی بخش کشاورزی، از اقدامی تحت عنوان:

الف) اجرای آیین­نامه حمایت از تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین در بخش کشاورزی و منابع طبیعی در هیئت دولت یاد شده است.

این برنامه از افزایش 78 درصدی تعداد شرکت‌های دانش بنیان بخش کشاورزی سخن می گوید که تعداد شرکت‌های دانش بنیان بخش کشاورزی از 280 شرکت در ابتدای دولت به 500 شرکت در پایان سال دوم دولت رسیده است.

همچنین است ایجاد 10 دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی و منابع طبیعی برای اولین بار

برنامۀتوسعه واحدهای گلخانه‌ای و شهرک‌های کشاورزی شامل اقدام:

الف) اجرای برنامه راهبردی توسعه واحدهای گلخانه‌ای و شهرک‌های کشاورزی

رشد 416 درصدی بهره‌برداری از شهرک‌های کشاورزی و گلخانه‌ای که میانگین مساحت بهره‌برداری از شهرک‌های کشاورزی از 160 هکتار در ابتدای دولت به 826 هکتار در پایان سال دوم دولت رسیده است.

و رشد 500 درصدی سطح واگذاری اراضی برای احداث شهرک‌های کشاورزی و گلخانه‌ای که میزان واگذاری اراضی

(مطالعه، آماده‌سازی، ارزیابی طرح توجیهی، اخذ مجوزات قانونی و...) برای احداث شهرک‌های کشاورزی و گلخانه‌ای از 180 هکتار در ابتدای دولت به 1080 هکتار ( بصورت تجمیعی) در پایان سال دوم دولت رسیده است.

همچنین افزایش 200 درصدی صدور مجوز احداث شهرک‌های کشاورزی و گلخانه‌ای که صدور مجوز احداث شهرک‌های گلخانه ای و کشاورزی از 10 شهرک در ابتدای دولت به 31 شهرک در پایان سال دوم دولت رسیده است.

برنامۀ پیشرفت درون‌زا و برون‌نگر محیط‌های عشایری

الف) تشکیل کارگروه توانمندسازی محیط‌های عشایری با نتایج و میزان پیشرفت نسبت به ابتدای دولت به شرح زیر: افزایش 87 درصدی آبرسانی سیار به مناطق عشایری (مجموعا 9 میلیون خانوار– روز) نسبت به ابتدای دولت و میزان آبرسانی سیار به مناطق عشایری از 1 میلیون 560 هزار متر مکعب در ابتدای دولت که به 2 میلیون و 921 هزار متر مکعب با اعتبار معادل 170 میلیارد تومان تا پایان مهر ماه 1402 رسیده است.

افزایش 46 درصدی توزیع پنل های خورشیدی در مناطق عشایری که تعداد پنل های خورشیدی توزیع شده در مناطق عشایری از 700 دستگاه در ابتدای دولت به 20470 دستگاه تا پایان مهر ماه 1402 رسیده است.

و افزایش 15 درصدی تأمین و توزیع نهاده های دامی عشایر که میزان تأمین و توزیع نهاده های دامی بین عشایر از 584 هزار تن در ابتدای دولت به 1275 هزار تن در پایان مهرماه 1402 رسیده است.

برنامۀ توسعه سامانه‌های نوین آبیاری با هدف افزایش بهره‌وری آب بخش کشاورزی

الف) تشکیل کمیته افزایش بهره‌وری آب بخش کشاورزی

افزایش 50 درصدی بازسازی و نوسازی قنوات: میزان بازسازی و نوسازی سالانه قنوات از 426 کیلومتر در ابتدای دولت به 637 کیلومتر در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 20 درصدی احداث شبکههای فرعی آبیاری و زهکشی: احداث سالانه شبکه فرعی آبیاری و زهکشی از 25 هزار هکتار در ابتدای دولت به 30 هزار هکتار در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 17 درصدی توسعه سامانه‌های نوین آبیاری در اراضی کشاورزی:   تجهیز سالانه اراضی کشاورزی به سامانه های نوین آبیاری از 93 هزار و 398 هکتار در ابتدای دولت به 108 هزار و 932 هکتار در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 13 درصدی تجهیز و نوسازی اراضی کشاورزی: تجهیز و نوسازی سالانه اراضی کشاورزی از 5 هزار و 917 هکتار در ابتدای دولت به 6 هزار و 700 هکتار در پایان سال دوم دولت رسیده است.

برنامۀ تامین مالی و افزایش سرمایه گذاری در بخش کشاورزی

الف) تأمین مالی و افزایش سرمایه‌گذاری با تشکیل قرارگاه ویژه در وزارت جهادکشاورزی

رشد 7 برابری تسهیلات پرداختی به بخش کشاورزی در طی دو سال 1400- 1401 نسبت به سال 1399: میزان کل تسهیلات پرداختی به بخش کشاورزی در پایان سال 1399 بالغ بر 34 هزار میلیارد ریال بوده که این میزان تا پایان سال1400 به 87 هزار میلیارد ریال ( با رشد 155 درصدی نسبت به سال 1399) و تا پایان سال 1401 نیز به 157 هزار میلیارد ریال ( با رشد 80 درصدی نسبت به سال1400) رسیده است. مجموعاً در سال 1400 و 1401 میزان تسهیلات پرداختی بالغ بر 244 هزار میلیارد گردیده است.

تقویت نسبت کفایت سرمایه بانک کشاورزی:   تقویت نسبت کفایت سرمایه بانک کشاورزی از طریق افزایش سرمایه بانک به میزان 110 هزار میلیارد ریال.

برنامۀ افزایش تولید محصولات دامی:

الف) تشکیل کمیته افزایش تولید محصولات دامی در وزارت جهادکشاورزی

افزایش 18.2 درصدی تولید عسل: میزان تولید عسل از 115 هزار تن در ابتدای دولت به 136 هزار تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 13.7 درصدی تولید تخم مرغ: میزان تولید تخم مرغ از 1082 هزار تن در ابتدای دولت به 1231 هزار تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.

برنامۀ توسعه فعالیت های آبزی پروری و پرورش ماهی در قفس

الف) اجرای برنامه ارتقاء ذخایر ژنتیکی پهنه‌های دریایی کشور

رشد 6.6 درصدی تولید شیلات: میزان تولید شیلات از 1268 هزار تن در ابتدای دولت به 1352 هزار تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.

رشد 15.6 درصدی رهاسازی بچه ماهی: میزان رهاسازی بچه ماهی از 320 میلیون قطعه در ابتدای دولت به 370 میلیون قطعه در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 13.5 درصدی تعداد مزارع آبزی پروری: تعداد مزارع آبزی پروری از 26000 واحد در ابتدای دولت به 29500 واحد در پایان سال دوم دولت رسیده است.

ب) اجرای طرح توسعه شیوه‌های نوین پرورش ماهی (پرورش ماهی در قفس)

افزایش 3 درصدی و خوداتکایی 70 درصدی تولید تخم چشم زده قزل آلا در کشور: میزان تخم چشم زده از 314 میلیون قطعه در ابتدای دولت به 323 میلیون قطعه در پایان سال دوم دولت رسیده است. درضمن، میزان واردات تخم چشم زده کاهش یافته است. (139 میلیون قطعه)

برنامۀ رصد و پایش مداوم کانون‌های ورود و شیوع بیماری‌های واگیر طیور

الف) تشکیل و راه‌اندازی کاروان‌های جهاددامپزشکی جهت مبارزه با کانونهای شیوع بیماریهای دام و طیور

افزایش 6.1 درصدی توسعه پایش و مراقبت بیماری های دام و طیور: کنترل بهداشتی/ بررسی سریع/ ارزیابی از 52015 بازدید در ابتدای دولت به 55182 بازدید در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 10.5 درصدی توسعه مراکز بهداشتی، تشخیص و درمان: تعداد مراکز بهداشتی، تشخیص و درمان از 6904 مرکز در ابتدای دولت، به 7611 مرکز در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 6.1 درصدی بازدیدهای نظارتی ارتقاء ایمنی مواد غذایی و فرآوردههای با منشاء دام، فرآیند تضمین و کنترل کیفیت، خوراک دام، دارو، فراورده های بیولوژیک: بازدیدهای نظارتی ارتقاء ایمنی مواد غذایی و فرآورده های با منشاء دام، فرآیند تضمین و کنترل کیفیت، خوراک دام، دارو، فرآورده های بیولوژیک از 3.192 میلیون بازدید در ابتدای دولت به 3.387 میلیون بازدید در پایان سال دوم دولت رسیده است.

و نهایتا؛

برنامۀ اجرای عملیات حفاظت از منابع طبیعی، شامل :

الف) اجرای عملیات حفاظتی منابع طبیعی

افزایش 17 درصدی پوشش کشف، شناسایی و اطفای حریق: پوشش کشف، شناسایی و اطفای حریق به تعداد 17615 فقره در ابتدای دولت به تعداد 20532 فقره در پایان سال دوم دولت رسیده است.

رشد 53 درصدی عملیات حدنگاری اراضی (کاداستر):   اجرای عملیات حدنگاری به میزان 88656 هزار هکتار در ابتدای دولت به 136000 هزار هکتار در پایان سال دوم دولت رسیده است.

افزایش 21 درصدی ایجاد کمربند حفاظتی: ایجاد کمربند حفاظتی به میزان 4365 کیلومتر در ابتدای دولت به 5289 کیلومتر در پایان سال دوم دولت رسیده است.