پنجشنبه, ۰۹ فروردین ۱۴۰۳

تحلیل روز: اندر حکایت دیدن کاه و ندیدن کوه

 

 

کشاورزی آیندۀ جهان- 27/ 01/ 1402

منصور انصاری

سرپرست جدید وزارتخانه چون بسیاری دیگر که از دیرباز آرزوی وزیر شدن داشته و دارند بدون شک در این مقطع حساس و طی دوسه ماه پیش رو تمام هم و غم خود را نه الزاما برای حل مشکلات معیشت مردم و امنیت غذایی یا تولیدات کشاورزی بلکه ایجاد لابی های لازم برای دست یابی به وزارت مصروف خواهد کرد. البته ایشان گفته و در نشست شورای معاونان براین موضوع تاکید کرده است که تمام سیاست ها و برنامه های ساداتی نژاد را دنبال خواهد کرد.

باید پرسید اگر تمام سیاست های ساداتی نژاد آنقدر درست بوده که قرار است بدون تغییر اساسی دنبال شوند چرا ایشان کنار گذاشته شد!؟ دکتر آقامیری که با حکم رییس جمهور در جایگاه سر پرستی وزارتخانه قرار گرفت بلافاصله وارد نبرد بی پایان تثبیت قیمت گوشت مرغ نه با ارایه روش های اقتصادی و بازرگانی شناخته شده بلکه دستورالعمل های قاطع، شدید و خدشه ناپذیر اجرایی شده اند.

آشکار است این دستورالعمل ها همچون دستورهای صادر شدۀ پیشین، تاثیر ماندگار و محسوسی بر وضعیت بازرگانی گوشت مرغ و تخم مرغ نخواهند گذاشت. بارها نوشته ایم و باز هم می نویسیم که دستورالعمل ها در ساختار و عملکرد اقتصاد، بازرگانی و بازار تاثیر بسیار نامحسوس و زودگذر داشته و دارند، زیرا بازار براساس قواعد آشکار و پنهان و ده ها و بلکه صدها عامل، مسیر خود را تعیین می کند و حرف وزرا در سمت و سو دادن به بازار و افزایش یا کاهش قیمت کالاها به ویژه فراورده های دام و طیور و کشاورزی اثری ندارد.

البته اقدامات ساختاری و عملی دولت ها در مواردی از جنس بازرگانی و تولیدی در یک اقتصاد آزاد غیر دولتی می تواند بعضا نقش تعیین کننده داشته باشد ولی شرایط کنونی کشور ما چیزی غیر از این است. همگان می دانند طی 4 ماه گذشته به دلیل افزایش میزان جوجه ریزی در مهرماه و عرضه بیش از حد، خرید مرغ زنده به زیان مرغداران روند کاهشی داشت و عرضه گوشت آن به زیر قیمت تمام شده برای مرغداران و زیر قیمت مصوب 63 هزار تومان در واحدهای صنفی رسید.

زیان مرغداران تا آنجا بود که وزارت جهادکشاورزی در ماه های دی و بهمن دست به دامان صدا و سیما و رسانه ها شد که مردم را تشویق به خرید بیشتر گوشت مرغ و ذخیره سازی در یخچال و فریزرهای خانگی کردند و البته تا حدودی در افزایش قیمت مؤثر بود.

برای اولین بار در تاریخ چند دولت گذشته تاکنون مردم در صفی قرار می گرفتند که دلیل آن، نه گرانی کالا، بلکه ارزانی آن بود. یعنی مردم برای حمایت از تولید خرید می کردند که تا مرغ گران شود، با این وجود قیمت گوشت مرغ نتوانست به قیمت مصوب 63 هزار تومان نزدیک شود که مرغداران به حاشیه سودی هر چند اندک برسند. لذا جوجه ریزی گوشتی توسط مرغداران زیان دیده و بدهکار به تدریج از نیمه دوم بهمن تاکنون به حدود 80 تا 90 میلیون قطعه کاهش یافت.

در نتیجه وزارت جهادکشاورزی اقدام به واردات 50 هزارتن گوشت مرغ گرم کرد تا کمبود احتمالی بازار را کنترل کند که این حجم در مقابل دو میلیون و 200 هزار تن تولید داخل و چیزی در همین حد برای نیاز مصرف کشور، ناچیز و غیرمؤثر بود و قیمت گوشت مرغ با یک شیب ملایم روند افزایشی یافت و طی دو هفته اخیر از مرز 85 هزار تومان گذشت.

یادآور می شود که این قیمت با توجه به شاخص های تورم و تغییر نرخ ارز منطقی است و بدون شک، در چند هفته آینده باز هم افزایش می یابد، زیرا اردیبهشت 1399 قیمت گوشت مرغ 12.800 تومان و نرخ دلار برای واردات نهاده ها 4200 تومان بود، حالا قیمت دلار برای واردات نهاده ها 28.500 تومان یعنی 6.8 برابر شده است. پس در یک ارزیابی سرانگشتی و خطی می توان گفت قیمت مرغ هم باید 87.000 تومان شود، (6.8 ضربدر12.800)

حال اگر افزایش تورم روزافزون را نیز به این محاسبه اضافه کنیم باید انتظار داشت قیمت هر کیلو گوشت مرغ در نیمه دوم اردیبهشت ماه به 100هزار تومان هم برسد!

حالا چرا این طور است؛ باید گفت کوهی از مشکلات اقتصادی ناشی از سیاست های حساب نشده خارجی، محدودیت های شدید ارزی، به هم ریختگی مناسبات و توافق های بین المللی و اتکا به کشورهایی که بیش از حد متعارف و مرسوم روابط بین الملل منافع کوتاه مدت خود را دنبال می کنند، برای کشور به وجود آمده است، لذا افزایش قیمت ها، بحران تورم و تشدید آن اجتناب ناپذیر است.

در پی این وضعیت خود خواسته دولت یک دست، راه حل ها، لامحاله ختم به جابجایی چند وزیر و مسئول دیگر از جمله وزیر جهادکشاورزی می شود و عده ای از تحلیل گران اتاق فکر دولت نیز به زعم خود چنین باور دارند که جابجا کردن وزیری چون ساداتی نژاد و آوردن شخص دیگری می تواند راهگشا باشد و مثلا قیمت مرغ یا سایر اقلام کشاورزی تثبیت یا کاهش یابد.

این تحلیل ها سطحی و موقت هستند و شاید برای دلخوشی زودگذر یا لاف وگزاف گویی خوب باشند ولی چاره کار جای دیگری است؛ تا آن مسائل اصلی در دیپلماسی خارجی و در نهایت اقتصاد کلان کشور به طور ریشه ای حل نشوند دکتر آقامیری همچون دکتر ساداتی نژاد نمی تواند قیمت ها را مهار کند، لذا در ماههای آینده به زیان بخش تولید و تولید کنندگان شاهد افزایش شوک آور قیمت ها خواهیم بود.    

به واقع، نگرش جابجا کردن این یا آن وزیر برای بهبود وضعیت اقتصادی و بازرگانی کشور در چنین شرایطی از آن نوع نگرش هاست که «کاه را می بینند ولی کوهی از مشکلات ساختاری در اقتصاد سیاسی کلان کشور و اقتصاد کشاورزی را نمی بینند» و این شیوه عمل، نشانی کوچه غلط دادن به تصمیم گیرندگان است که به موضوعات اصلی نپردازند و از سویی نوعی ایجاد دلخوشی موقت در میان مردم است که البته در مدتی کوتاه به بد بینی شدید می انجامد.

سخن آخر اینکه؛ اداره مملکت به مرحله ای از بحران رسیده است که به واقع پشت هم اندازی و رفع و رجوع یا راه حل های ترمیمی و اصلاح موقت چاره ساز نیست!

 

 

 

در شبکه های اجتماعی ما را دنبال نمایید.

t.me/kajpress00

instagram.com/kajpressnews 

ble.ir/@kajpress_ir

eitaa.com/kajpress

 

 

 

  

 

 

33561927783576807403

  

تمامی حقوق مادی معنوی سایت محفوظ است .