اخبار کشاورزی
پدیده مونسون را بهتر بشناسیم
یکشنبه نهم مرداد 1401 08:40:29
کشاورزی آینده جهان:
«مونسون» برگرفته از واژه «موسم» در زبان عربی به معنای فصل است. واژه «موسمی» در زبان انگلیسی به«مونسون» تبدیل شده است.
مونسون سوغات هند است، اغلب مسیرش از شبه قاره هندوستان به سمت مناطق جنوبی ایران کج میشود، محصول رطوبت اقیانوس و گرمای خشکی است که در یک فرآیند تبدیل به ابرهای بارشی میشود. در تابستان که با چرخش زمین، زاویه میل خورشیدی کاهش پیدا میکند و تقریباً عمودی میشود، زمین انرژی زیادی را میگیرد و از آنجایی که سطح زمین پوشیده از خاک و سنگ است، گرما در زمین جذب میشود و دمای آن را بالا میبرد. درحالیکه در آب اینطور نیست و سبب تبخیر میشود. این وضعیت در منطقه شبه قاره هند سبب میشود آب و خشکی دمای متفاوتی داشته باشند.
در واقع، گرمای زیاد در زمین سبب کاهش فشار میشود و کمک میکند هوا به لایههای بالاتر جو برود، از طرفی یک هوای دیگر باید بیاید جای آن را بگیرد، این هوا از منطقه اقیانوس و سطح آب میآید که البته با خودش رطوبت هم میآورد، این رطوبت در خشکی تبدیل به ابر میشود که اصطلاحاً آزاد شدن گرمای نهان میگویند، چنین پدیدهای سبب ایجاد ابرهای انفجاری روی خشکی میشود و به آن طوفانهای تندری هم میگویند، این روند فرآیند شکلگیری مونسون است.
شمال هند که به رشته کوه هیمالیا منتهی میشود، در طول تابستان آنقدر بارندگی دارد که از پر بارشترین مناطق دنیا است، مثلاً «چراپونچی» در هندوستان سالانه حدود ۱۰هزار میلیمتر باران دارد و اصلاً قابل مقایسه با بارش ۲۳۰میلیمتری متوسط سالانه در کشور ما نیست.
سایه «مونسون» بر آسمان جنوب و جنوب شرقی ایران پهن شده است، سیلاب به پا میکند و تلفات میگیرد، اما گفته برخی كارشناسان، در صورت مهار آنها می توان آب مورد نیاز آشامیدنی و كشاورزی منطقه را كه همواره در طول سال از تشنگی رنج می برند، ذخیره كرد.
همچنین بادهای مانسون یا موسمی همه ساله در فصل تابستان طراوت خاصی به آب و هوای گرم جنوب استان سیستان و بلوچستان، به ویژه شهرستان های چابهار، کنارک، نیکشهر و سرباز می بخشد به طوری که نسیم روح بخش و شمیم دل انگیزش جان را تازه می کند.
در عین حال باید یادآور شد که طبق بررسی های متخصصان هواشناسی، هرچه تاثیر مانسون روی کشورمان کمتر باشد، بارش های پائیزی در زمان قابل انتظار انجام و به تاخیر نمی افتند.
خالی از لطف نیست که گفته شود؛ این باران ها از قدیم الایام و همواره در مردادماه در مناطقی از غرب کشور رخ می داده و به «غوره شوران» معروف بوده است.
سیاوش انصاری
به کانال تلگرام کاج پرس بپیوندید:
t.me/kajpress00