جمعه, ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

تحلیل روز: حقوق های نجومی، امضاهای طلایی و رأی محوری؛ سه آفت عمومی مجالس

 

 

کاج پرس - 29/ 09/ 1400

حتما نمایندگان مجلس به خوبی می دانند و اگر نمی دانند بدانند، وقتی که بر صندلی های سبز این نهاد قانونگذاری در بهارستان تکیه می زنند، در عین حال که نماینده مستقیم حوزه انتخابیه خود هستند، در سطحی کلانتر، الزاما باید نماینده مردم یا ملت نیز باشند و اگر بحث شود که کدام یک اولویت دارند، باید گفت مسلم است که نماینده ملت بودن و حفظ منافع و مصالح ملی بسیار بالاتر از حفظ منافع حوزه انتخابیه آنها است، موضوعی که متاسفانه طی سالیان متمادی رعایت نشده و بسیاری از نمایندگان مجلس در دوره های پیشین، به بهانه دفاع از منافع حوزه انتخابیه خود، منافع ملی را نادیده گرفته و گمان کرده اند این شیوه، تضمین بیشتری برای انتخاب آنان در دوره بعدی دارد.

به همین دلیل است که تحلیل گران پارلمانی نه تنها در ایران، بلکه در جوامع دموکراتیک این بحث را به میان می آورند که دمکراسی پارلمانی نمی تواند تمام عیار باشد و پارلمان ها، غالبا و الزاما قادر نیستند در ساختار دولت ملت، دمکراسی واقعی را رعایت کنند.

حال با عبور از این بحث نظری بر این نکته تاکید می کنیم که در بسیاری موارد، نمایندگان مناطق حوزه های انتخابیه آنقدر به دفاع از طرح های منطقه ای می پردازند که بسیاری می گویند این گروه از نمایندگان، رأی محور هستند و حاضرند هر خســارت و زیانی به اهداف و برنامه های ملی آمایش سرزمیــن وارد کنند تا نظر رأی دهنــدگان منطقه یا حوزه انتخابیه خود را برای دوره بعدی جــلب کنند؛ صدور مجوز حفر چاه های عمیق متعدد با اعمال فشار این یا آن نماینده به مسئولان دولتی محلی، تقاضا برای احداث جاده های غیر ضروری و بدون اولویت مضر به حال محیط زیست، تقاضای احداث سد و فرودگاه بدون توجه به ضرورت های منطقه ای، فشار برای صدور مجوز و تامین اعتبار احداث این یا آن کارخانه که توجیه اقتصادی ندارد و ده ها و بلکه صدها پروژه، زیر فشار نمایندگان رأی محور مجلس طی سالیان متمادی و به بهانه دفاع از تولید و ایجاد اشتغال، آفتی بوده است که نظم اقتصاد کلان تولید و آمایش سرزمین، محیط زیست و منابع طبیعی را در مخاطره قرار داده است.

 

در کنار این آفت، دو ابتلاء زیان بخش و خطرناک دیگر نمایندگان مجلس را تهدید کرده است: یکی حقوق های نجومی که همواره نمایندگان مجلس از افشاء آن نگران بوده و مقاومت کرده اند که مردم متوجه نشوند و بحث حاد دوم؛ گرایش به امضاهای طلایی برای صدور مجوز احداث کارخانه، اعطای وام، استخدام فلان قوم و خویش در بهمان سمت پر درآمد و ... است، موضوعی که در آغاز به کار مجالس از سوی نمایندگان دور اولی یا تازه وارد، به حدت و شدت محکوم و امری ناپسند و مغایر با تمام اصول پاکدستی و وظیفه نمایندگی اعلام می شود و در جلسات با شور و هیجان در محکومیت آن سخن می گویند. حتی بعضا خیز برمی دارند که قوانین و مقرراتی برای آن تصویب یا در آیین نامه های داخلی مجلس بگنجانند، اما به تدریج این بحث داغ و شور انگیز به سردی می گراید و اخباری در سطوح استان ها درز پیدا می کند که فلان نماینده عاقبت اندیش به فلان مسئول دولتی فشار آورده یا می آورد که اگر با این یا آن مجوز یا اعتبار تخصیصی موافقت نکنی، به زودی یکی دیگر به جای شما می نشیند!

 

البته شنیده شده است که چنین موضوعاتی متداول و در مواردی دو سویه نیز بوده است یعنی مسئولی گفته است مرا در سمتی که هستم حفظ کن تا فلان یا بهمان امتیاز را به این یا آن قوم و خویش شما یا رئیس ستاد انتخاباتی گذشته تان اعطا و یا اعتبارات لازم برای پروژ مورد نظر را فراهم کنیم!

این معادلات ناصواب ریز و درشت و پراکنده، به تدریج پایه های اقتدار دولت ها و نظام اداره امور کشور را به هم ریخته و به ویژه در سطح استان های کوچک که مردم چشم در چشم هم هستند، بی اعتمادی آنان را در یک برداشت مبالغه آمیز نسبت به حاکمیت گسترش داده یا به کلی فرومی ریزاند، متأسفانه این اتفاق در عرصه های بسیاری رخ داده است و اگر شرایط این گونه پیش رود و اگر اینگونه عمومیت یابد که مردم بگویند «حرف این یا آن نماینده، یا این و آن دولت نیست، همه می خورند»، این آغاز ویرانی یک تمدن و فرهنگ و نظم عمومی است!

از سوی دیگر، وقتی مردم در مضیقه و دشواری هستند و با حقوق های اندک امور حداقلی زندگی آنها نیز نمی گذرد، بحث حقوق های نجومی در مورد مجلس، از نظر مردم نابخشودنی تر است، زیرا می گویند ما با دست و رأی خودمان اینها را به مجلس فرستادیم حالا به فکر ما نیستند و حقوق های آنچنانی می گیرند.

این برخورد مردم، با انتصاب اشخاص از سوی دولت و دریافت حقوق های نجومی بسیار متفاوت است و بیشتر مردم را جری و معترض می کند زیرا خودشان را در انتخاب این یا آن فرد مقصر می دانند. حال اگر بپرسید درمان این سه آفت مجلس یعنی رأی محوری نمایندگان، امضاهای طلایی و حقوق های نجومی چیست؟ در یک کلمه باید گفت: آزادی مطبوعات در افشاء حتی اگر دقیق و کاملا مستند نباشد.

شاهد بودیم علی نیکزاد نایب رییس مجلس، هفته گذشته با طرح موضوع حقوق های نجومی نمایندگان در فضاهای مجازی، به ناگزیر در جایگاه توضیح و توجیه این حقوق ها قرار گرفت که البته پاسخگویی، خود می تواند در مقابله با احتمال بروز یکی از آفت های ابتلاء نمایندگان بازدارنده باشد.

 

 

منصور انصاری

پژوهشگر سیاسی اقتصاد

------------------------------------

به شبکه های اجتماعی ما بپیوندید:

کانال تلگرام: http://www.t.me/kajpress00

پیج اینستاگرام: https://www.instagram.com/kajpress00

 

 

 

  

 

 

33561927783576807403

  

تمامی حقوق مادی معنوی سایت محفوظ است .